محمد نوری سپهر - دانشگاه علوم پزشکی سمنان- دانشکده پزشکی- بخش پزشکی اجتماعی
سیمین ناصری - دانشگاه علوم پزشکی سمنان- دانشکده پزشکی- بخش پزشکی اجتماعی

رنگ یکی از آلاینده های منابع اب و محیط زیست است. در صنایع چرمسازی استفاده از نمک های کروم سه ظرفیتی باعث ایجاد پساب آبی رنگی می گردد که پس از دفع به محیط و تبدیل آن به کروم شش ظرفیتی، از نظر بهداشتی مخاطرات فراوانی برای انسان و محیط زیست ایجاد می نماید. تحقیقات انجام شده در سالهای اخیر نشان داده اند که قارچ ها در شرایط مناسب رنگ فاضلاب ها را حذف نمایند. ابتدا کیفیت شیمیایی پساب واحد دباغی ورد بررسی قرار گرفت. پس از تنظیم نسبت کربن به ازت در پساب، از محیط پیش کشت قارچ آسپرژیلوس نیجر در مقادیر مختلف به نمونه هایی از پساب در رقتهای مختلف، تلقیح شد. نمونه ها به مدت 24 ساعت در گرمخانه شیکر دار قرار داده شدند. سپس میزان جذب رنگ در طول موج 565 نانومتر و رشد توده سلولی تعیین گردید. در این مطالعه قارچ A.niger به منظور جداسازی رنگ از پساب واحد دباغی استفاده شد. یافته ها نشان داد که قارچ A.niger توانایی رشد در پساب واحد دباغی، با زقت 10 تا 20 درصد (میزان کروم 122/5 و 245 میلی گرم در لیتر)، C/N معادل 10 و pH=3/5-4 را دارد و رنگ پساب را به ترتیب تا حد 94/5% و 93/4% کاهش می دهد. بهترین میزان تلقیح قارچ 10 میلی لیتر تعیین شد. با افزایش نسبت وزن توده قارچ به غلظت کروم (1/7 تا 23/7 میلی گرم توده وزن خشک قارچ به میلی گرم کروم) درصد رنگبری افزایش یافت. بالاترین درصد حذف رنگ 94/5% و در نسبت 23/7mg/mg به دست آمد. این نتیجه با انجام آزمون همبستگی کاملاً معنی دار (R(2)=0.8836) بوده است.

رنگ زدایی، فاضلاب چرمسازی، قارچ آسپرژیلوس نایجر، کروم، حذف بیولوژیکی