میرستار صدرموسوی - استاد دانشگاه تبریز
محمدرضا پور محمدی - استاد دانشگاه تبریز
داریوش ظفری - دبیر آموزش وپرورش

شهر به عنوان یک سیستم پویا، به طور مداوم در حال تغییر و تحول است. در برهه هایی از تاریخ، جریان­هایی به عنوان نقطه عطف، باعث ایجاد تغییرات ناگهانی سریع و غیر منتظره در کالبد و ساختار فضایی شهرها می­شوند. در این میان، اصلاحات ارضی نقش اساسی را در رشد سریع شهرها داشت. و باعث مهاجرت های بی رویه روستائیان به شهرها شد. مقاله حاضر، ریشه­های اقتصادی این مساله را براساس بینش­های پایداری شهری مورد ارزیابی قرار داده است تا بستر مناسبی برای درک بهتر و ارزشیابی و قضاوت آنها، هنگامی که در زمینه­های برنامه­ریزی شهری به کار گرفته می­شوند، را فراهم کرده باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و توسعه­ای است و روش بررسی آن توصیفی – تحلیلی و شالوده مطالعه مبتنی بر عملیات میدانی (مشاهده مستقیم، تکمیل پرسشنامه­های مختلف) و بهره­گیری از اسناد و مدارک موجود است. جامعه آماری تحقیق(n) صدهزار نفر است و طبق فرمول کوکران، حجم نمونه (N) به تعداد ۳۹۰ مورد برآورد گردید. شیوه نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای و چند مرحله­­ای از مناطق ده گانه تبریز است. برای بررسی روایی و پایایی تحقیق از شیوه روایی صوری و محتوایی و روش بازآزمایی پرسشنامه استفاده شد و ضریب پایایی آن معادل ۸۲ درصد به دست آمد. داده­های پژوهش حاضر نیز با بهره­گیری از روش­های آمار توصیفی و استنباطی و با نرم­افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته­­اند. یافته­های تحقیق نشان می­دهد که فقدان سرمایه کافی و تحصیلات مناسب سبب افزایش شاغلان بخش اقتصاد غیر رسمی شهر تبریز شده است و همچنین مهاجرت های روستا-شهری نقش بسزایی در گسترش و ایحاد این بخش از اقتصاد دارند. محل سکونت اکثر شاغلان در بخش غیر رسمی شهر تبریز مناطق حاشیه نشین و فقیر نشین شهر تبریز است.

اقتصاد غیر رسمی, شغل غیر رسمی, کلان شهر, پایداری شهری, کلان شهر تبریز