سیما نبی پور - دانشجو دکتری زبان و زبان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان، زاهدان، ایران
مهدی محمدی نیا - استادیار گروه زبان و زبان شناسی، دانشگاه ولایت ایرانشهر، ایرانشهر، ایران
احمد مجوزی - استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه آزاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان، زاهدان، ایران

یکی از حوزه های علمی جدید که با ذهن انسان ارتباط مستقیم دارد، حوزه شناختی است. طرح واره های تصویری از مهم ترین زیرساخت های این حوزه هستند که برای اولین بار توسط مارک جانسون مطرح گردید. واژگان زبان را به دلیل ماهیت روان شناختی و ارتباط مستقیم آن با ذهن می­توان از راه مطالعات شناختی بررسی کرد. پژوهشگران می­توانند از طریق ابزارهایی چون علوم­شناختی و علوم مرتبط با آن ازجمله زبان­شناسی شناختی به دلیل ماهیت ارتباطی آن در زمینه­های مختلف پژوهش­هایی را انجام دهند. بنابراین هدف پژوهشگران در این مقاله استفاده از این ابزار در رمزگشایی معنایی واژگان فارسی و عربی می­باشد.در پژوهش حاضر، به مطالعه موردی واژگان معادل یابی شده به زبان فارسی و عربی در درس زیست شناسی دوره اول و دوم پرداخته شده است و درصدد است که میزان کاربست طرح واره های تصویری در واژگان معادل یابی شده به این دو زبان را بر اساس رویکرد زبان شناختی جانسون بررسی کند. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش به دنبال بررسی این مسئله هستیم که تا چه میزان واژگان معادل یابی شده به زبان فارسی و عربی در درس زیست شناسی از پایه هفتم تا دوازدهم برای رسیدن به معنی با کاربرد تجربیات جسمیت یافته در قالب زبان نمود پیداکرده اند؟هدف این پژوهش، برجسته­سازی طرح واره های تصویری به عنوان ابزارهایی معناشناختی، جهت نشان دادن فضاهای انتزاعی ذهن می­باشد. پس از تجزیه وتحلیل داده ها، مشخص شد که طرح واره حجمی بیشترین میزان را در معادل یابی واژگان به زبان عربی داراست. در طرح واره حرکتی واژه عربی یافت نمی شود ولی طرح واره قدرتی سهم یکسانی را در انتقال معنایی واژگان معادل یابی شده به زبان فارسی و عربی دارد.

زبان شناسی شناختی, طرح واره های تصویری, جسمیت یافتگی, واژگان معادل یابی شده فارسی و عربی, کتاب زیست شناسی