علیرضا کوچکی - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مهدی نصیری محلاتی - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مریم جوادی - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
سید جلیل داورپناه - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد پنبه (Gossypium spp.)، آفتابگردان (Helianthus annuus L.) و چغندر علوفه ای (Beta vulgaris subsp. vulgaris L.) تحت تاثیر نسبت های مختلف کشت مخلوط، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۷- ۱۳۹۶ انجام شد. دو الگوی کاشت درهم و ردیفی در کرت های اصلی و نسبت های مختلف کاشت ( شامل ۵۰ درصد پنبه + ۵/۳۷ درصد چغندر علوفه ای + ۵/۱۲ درصد آفتابگردان، ۵۰ درصد پنبه + ۵/۳۷ درصد آفتابگردان + ۵/۱۲ درصد چغندر علوفه ای، ۳/۳۳ درصد پنبه + ۳/۳۳ درصد چغندر علوفه ای + ۳/۳۳ درصد آفتابگردان و کشت خالص هر یک از گونه ها) در کرت های فرعی تصادفی شدند. نتایج نشان داد که در کشت مخلوط پنبه، چغندر علوفه ای و آفتابگردان و در تمامی نسبت های مخلوط، مقدار LER کل بیشتر از یک بوده که این مسئله نشان دهنده برتری کشت مخلوط مورد نظر از نظر کارایی استفاده از زمین، نسبت به کشت خالص می باشد. بیشترین نسبت برابری کل، در نسبت ۵۰ درصد پنبه + ۵/۳۷ درصد آفتابگردان + ۵/۱۲ درصد چغندر علوفه ای در هر دو الگوی کشت درهم و ردیفی بود و کمترین مقدار آن در نسبت ۵۰ درصد پنبه + ۵/۳۷ درصد چغندر علوفه ای + ۵/۱۲ درصد آفتابگردان و در الگوی کشت درهم مشاهده شد. در بررسی LER جزئی نیز، گیاه پنبه در نسبت ۵۰ درصد پنبه + ۵/۳۷ درصد چغندر علوفه ای + ۵/۱۲ درصد آفتابگردان در هر دو الگوی کشت درهم و ردیفی و در نسبت ۵۰ درصد پنبه + ۵/۳۷ درصد آفتابگردان + ۵/۱۲ درصد چغندر علوفه ای در الگوی کشت ردیفی بیشترین مقدار و در نسبت ۳/۳۳ درصد پنبه + ۳/۳۳ درصد چغندر علوفه ای + ۳/۳۳ درصد آفتابگردان در هر دو الگوی کشت درهم و ردیفی کمترین LER جزئی را داشت. در بین نسبت های مختلف کاشت پنبه نیز، کشت خالص با ۳۲/۰ مترمکعب در هکتار بیشترین و نسبت ۳/۳۳ درصد پنبه+ ۳/۳۳ درصد چغندر علوفه ای+ ۳/۳۳ درصد آفتابگردان با ۱۳/۰ کیلوگرم بر مترمکعب، کمترین مقدار کارایی مصرف آب را داشتند.

پایداری, شاخص برداشت, عملکرد و اجزای عملکرد, نسبت برابری زمین