حمید محی الدینی - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند، باشگاه پژوهشگران جوان، بیرجند، ایران
زهرا صادقی - کارشناس ارشد روانشناسی کودکان استثنایی.
ساناز چراغی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات، گروه روان شناسی عمومی، سیرجان، ایران.
رحمان زارع - کارمند دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

پژوهش حاضر به­منظور اثربخشی گروه درمانی شناختی رفتاری بر بهبود فرایند خانواده در  خانواده­های دارای افراد معتاد شهر بیرجند انجام گرفت. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و از طرح پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه کنترل انجام گرفت. گروه نمونه شامل ۳۰ خانواده بود که از بین خانواده­های دارای افراد معتاد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر بیرجند، به­صورت       نمونه­گیری در دسترس انتخاب و به­صورت تصادفی در دو گروه ۱۵ تایی(آزمایش و کنترل) قرار داده شدند. ابزار این پژوهش پرسشنامه­ی فرایند خانواده بود. برای تجزیه تحلیل داده­ها با استفاده از نرم­افزار spss نسخه۱۸ از روش آزمون آماری تحلیل کواریانس و آزمون اماری تی(t) مستقل استفاده شد. یافته­ها نشان داد که بین میانگین نمرات افتراقی دو گروه تفاوت معنی­داری وجود دارد. همچنین در نتایج تحلیل کواریانس، اثر معنی­داری بین آزمودنی­های۲۷/۳=F، ۴۵/۱۱=F  دو گروه وجود داشت که حاکی از اثربخشی روش گروه درمانی شناختی رفتاری بر بهبود فرایند خانواده در خانواده های افراد معتاد است. می توان به این نتایج کاربردی رسید که در صورت ارتقای کیفیت فرایند خانواده از طریق برنامه آموزش خانواده، می­توان ارتقای سطح کیفیت خانواده­ها و مقدمات کنترل و پیشگیری گرایش افراد به سمت مواد مخدر را مهیا کرد.

گروه درمانی شناختی رفتاری, فرایند خانواده, اعتیاد