فرامرز فرشته صنیعی - استادیار، دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده مهندسی
حمید بیاتی فر - مهندس مکانیک در گرایش طراحی جامدات، دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده مهندسی

اصطکاک از پیچیده ترین موضوعات مورد بحث در شکل دهی فلزات است که بر میزان نیرو و انرژی مورد نیاز، پرداخت سطح محصول ونیز میزان فرسایش قالبها تاثیر دارد. برخی از آزمایشهای متداول برای ارزیابی ضریب اصطکاک عبارت از آزمایش حلقه، آزمایشاکستروزن دو فنجانی و آزمایش اکستروژن فنجان - میله ای می باشند . مقاله حاضر، به مقایسه تجربی روشهای فوق الذکر پرداخته است.بدین منظور با اسنفاده از مجموعه قالبهایی از جنس فولاد و دستگاه پرس اینسترون ۶۰ تنی، نمونه های سربی مربوط به هر سه روشبرای روانکارهایی یکسان، تغییر شکل داده شدند . در مورد برخی روانکارها، ضرایب اصطکاکی بدست آمده از روشهای آزمایشگاهیگوناگون، اختلاف فاحشی با یکدیگر ندارند و این در حالی است که هزینه های ابزار سازی و سختی انجام آزمایش حلقه در مقایسه با دوروش دیگر به مراتب کمتر است . همچنین نتایج بدست آمده تا حدی بیانگر تاثیر جنس نمونه آزمایش بر روی منحنی های کالیبراسیون ونیز نحوه تغییرات تاثیر روانکار در طول هر آزمایش می باشند . در پایان با استفاده از آنالیز برگشتی، دو رابطه جهت تعیین ضریباصطکاک در آزمایش اکستروژن دو فنجانی و آزمایش اکستروژن فنجان - میله ای بدست آمده که می تواند جهت ارزیابی شرایطاصطکاکی مربوط به روانکارهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

اصطکاک، شکل دهی فلزات، آزمایش حلقه، اکستروژن دوفنجانی، اکستروژن فنجان، میله ای