احسان شکوری نژاد - دانشجوی دکتری الهیات مسیحی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
مهراب صادق نیا - استادیار گروه ادیان ابراهیمی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
احمد رضا مفتاح - دانشیار گروه ادیان ابراهیمی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
یوسف دانشور نیلو - استادیار گروه کلام و فلسفه دین، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم، ایران

قرن ها طول کشید تا کلیسای مسیحی به تمایز، تفکیک و تقلیل کارکردی تن داد و بسیاری از مسئولیت هایی که به گونه سنتی بر عهده داشت، به نهادهای مدنی و اجتماعی واگذار کرد. این پدیده که در ادبیات دین پژوهی بیشتر به سکولاریزاسیون معروف است، ابتدا توسط الهی دانان مسیحی در جایگاه یک چالش نقد می شد؛ اما طولی نکشید که شماری از الهی دانان با ارائه شواهدی از درون مسیحیت کوشیدند برای آن توجیهی الهیاتی ارائه دهند. برخی از الهی دانان مسیحی به ویژه الهی دانان پروتستان برای مواجهه با این چالش مهم آراء و نظریاتی را ارائه کرده اند که به اندیشه های دانشمندان علوم انسانی و نتایج حاصل از یافته های علوم تجربی در این باره نزدیک تر بوده اند. هاروی کاکس از الهی دانانی است که با چنین رویکردی در نیمه دوم قرن بیستم به گستردگی در آثار خود به این موضوع پرداخته است. وی در اثر مهم خود شهر سکولار فرایند سکولاریزاسیون را از سه جنبه کتاب مقدس، کلیسا و خداوند مطالعه کرده است. کاکس برای اثبات ادعاهای خود گاه به دوره آباء مسیحی باز می گردد، گاه نیز به اندیشه های الهی دانان معاصر ارجاع می دهد. وی در تلاش است نمایان کند نه تنها سکولاریزاسیون با کتاب مقدس جمع شدنی است، بلکه می توان اساس آن را در کتاب مقدس نیز یافت. درواقع کاکس با هدف بقای مسیحیت و ایجاد همدلی میان مدرنیته و سکولاریزاسیون معتقد به نوع جدیدی از الهیات است که می توان آن را الهیات ناظر به پدیده سکولار نامید.

میسحیت, هاروی کاکس, روشنگری, مدرنیته, سکولاریزاسیون