محمدرضا قائمی نیک - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران

با فراگیرشدن پیاده روی زیارتی اربعین در کشور عراق، تحلیل های مختلف از این پدیده کلان اجتماعی ارائه شده است. یکی از این منظرهای تحلیلی، توجه به نقش این پدیده به افق های آرمانشهری است. در این مقاله با بررسی نسبت شهر و آرمانشهر، در نزد متفکرین یونانی (افلاطون و ارسطو)، مسلمان (فارابی) و مدرن (زیمل)، توضیح داده ایم که در نزد نظریات اسلامی درباره نسبت شهر و آرمانشهر، زیارت می تواند به عنوان میانجی میان فضای عرفی و عادی زندگی روزمره شهری و فضای آرمانشهری تعریف شود. در دوره مدرن، ایده ترقی که تحت تاثیر بسط علوم طبیعی به تاریخ شکل می گیرد، کارکرد انتقال زندگی شهری انسان در جامعه به فضای آرمانشهری را برعهده گرفته بود؛ با این حال این ایده محصول تحول در معنای دینی ایده مشیت الهی بوده که در ذیل آن، زیارت کلیسا قرار داشته است. در جمع بندی مقاله به ظرفیت های نگاه آرمانشهری به زیارت اربعین برای حل مسائل جوامع اسلامی اشاره شده است.

شهر, آرمانشهر, مدینه فاضله, زیارت اربعین, شهر مدرن