رقیه جمائیلی - سازمان جهاد کشاورزی گیلان
فرزاد مجیدی شیل سر - دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات برنج کشور
حسن شکری واحد - موسسه تحقیقات برنج کشور

برنج در ایران دومین ماده غذایی در سبد غذایی خانوارهای ایرانی محسوب می شود. در برخی موارد کاهش عملکرد واقعی در بین شالیکاران به دلیل عدم رعایت توازن مواد مغذی اتفاق می افتد و این کار نه تنها تولید ناکافی برنج را به دنبال دارد، بلکه موجب کاهش پایداری امنیت غذایی خواهد شد. بنابراین با توجه به محدود بودن سطح زیرکشت و افزایش بهره وری اراضی شالیزاری کشور، کاربرد روش پیش تیمار بذر برای افزایش تولید برنج `پیشنهاد می شود. برای انجام کار، ابتدا شلتوک برنج به مدت ۲۴ ساعت در آب نگهداری می شود. سپس چند بار با آب ولرم آب شویی شده و برای ضدعفونی بذر از قارچکش کاربوکسین تیرام استفاده می شود و در مرحله آخر، شلتوک مورد نظر در ظرف پلاستیکی بزرگ به منظور آغشته شدن با کود بذر مال انتقال داده خواهد شد. مراحل خشک شدن و پهن کردن بذر روی بستر کیسه ای انجام شده تا عمل جوانه زنی به خوبی انجام شود. پیش تیمار بذر روی صفاتی مانند ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد پنجه، تعداد دانه و عملکرد شلتوک تاثیر قابل قبولی دارد. در این ارتباط، عملکرد رقم شیرودی در بذرهای پیش تیمار شده ۹۱۶۸ و بدون پیش تیمار ۸۲۷۹ کیلوگرم در هکتار و عملکرد رقم هاشمی با استفاده از بذرهای پیش تیمار شده ۴۱۰۸ کیلوگرم در هکتار و رقم هاشمی بدون پیش تیمار ۳۸۰۵ کیلوگرم در هکتار است. بنابراین بر اساس مشاهدات در مزارع کشاورزان توصیه می شود که همراه با آماده سازی بذر به روش معمول، از روش پیش تیمار بذر جهت افزایش عملکرد برنج استفاده شود.

بهبود رشد, برنج, پیش تیمار, بذر, عملکرد