مهدی ایمانی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی، ایران
یوسف اجنی - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
عادل جلیلی - استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
زیبا جم زاد - استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

استان خراسان شمالی به دلیل قرار گرفتن در محل تلاقی چند ناحیه فیتوجغرافیایی، یک منطقه گذرگاه (transitional) بوده، دارای پوشش گیاهی بسیار متنوع و غنی می باشد. در این تحقیق، جایگاه حفاظتی ۵ گونه انحصاری استان شامل سه گونه گون (Astragalus neomaassoumianus, A. neoassadianus, A. razensis)، یک گونه اسپرس (Hedysarum paucifoliatum) و یک گونه Onobrychis assadii براساس شیوه نامه اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) و بصورت میدانی با استفاده از معیار های سطح تحت اشغال (AOO)، اندازه و تعداد جمعیت ها بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که تمامی این گونه ها دارای پراکنش محدودی هستند. میانگین سطح تحت اشغال این گونه ها کمتر از ۵ کیلومتر مربع است. براساس معیارهای IUCN، این گونه ها در گروه در بحران انقراض (CR) قرار میگیرند. در بین این گونه ها، گونه گون A. neomaassoumianus و گونه اسپرس Onobrychis assadii تا حدودی از عوامل مخرب مثل چرای دام مصون مانده اند. با توجه به جمعیتهای بسیار کوچک این گونه ها و حضور آنها تنها در یک رویشگاه، حفاظت از آنها در رویشگاههای طبیعی و خارج از رویشگاههای طبیعی بسیار مهم بوده و نیاز به اقدام سازمان منابع طبیعی برای حفاظت رویشگاههای طبیعی آنها و نیز حفاظت و نگهداری از بذور آنها در بانک ژن منابع طبیعی می باشد.

گونه انحصاری, جایگاه حفاظتی, خراسان شمالی