محسن فرجوند - Department of Architecture, Zanjan branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
زهره ترابی - Department of Architecture, Zanjan branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
مجید شهبازی - Department of Architecture, Zanjan branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran

مقدمه: مهدکودک یکی از مکان هایی است که خلاقیت کودک در آن ها پرورش می یابد. یکی از راهکارهایی که موجب افزایش رشد خلاقیت در کودکان می گردد؛ ایجاد محیط تعاملی و منعطف در مهدکودک هاست. ازاین رو پژوهش حاضر باهدف فراهم سازی زمینه رشد و ارتقای خلاقیت کودکان در محیط آموزشی مهدکودک ها، به شناسایی ویژگی های فضاهای تعاملی موجود در این نوع فضاها می پردازد تا بتواند به نحوه تاثیر آن ها بر رشد خلاقیت در کودکان دست یابد. روش پژوهش: در این پژوهش که از نوع کاربردی و ازنظر روش انجام، توصیفی - پیمایشی است، سه ویژگی فضای کودک اعم از «کنجکاوی»، «بازی» و «تخیل» و سه ویژگی مهم فضای تعاملی اعم از «انعطاف پذیری»، «پیچیدگی و تنوع پذیری»، «تحریک پذیری»، با ۲۳ مولفه از طریق پرسشنامه محقق ساخته ای که بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت تهیه شده، در سال ۱۴۰۱ موردنظرسنجی قرارگرفته است. جامعه آماری پژوهش مربیان ۳۵ مهدکودک منتخب در نیاوران تهران به تعداد ۴۲۶ مربی می باشد که بر اساس فرمول کوکران نمونه آماری آن برابر با ۲۰۲ نفر می گردد. تجزیه وتحلیل داده ها پس از گرداوری اطلاعات حاصل از توزیع پرسشنامه ها و واردکردن آن ها در نرم افزار SPSS با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای انجام پذیرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان از وجود رابطه معنادار بین سه ویژگی مهم فضاهای تعاملی و رشد خلاقیت کودکان دارد، لذا فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر اینکه «ایجاد فضاهای تعاملی بر رشد خلاقیت کودک تاثیرگذار است» مورد اثبات قرار می گیرد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد استفاده از فضاهایی که انعطاف پذیر بوده و موجب کنجکاوی کودک می شود، تحریک حواس پنج گانه، استفاده از مصالح متنوع نظیر لاستیک ها، تنه های درختان بریده شده در فضای بازی، استفاده از رنگ های مختلف در کف، سقف، بدنه ها و مبلمان ها، استفاده از آب به صورت فواره، آب نما، دیوار آب و جوی در اطراف فضای بازی کودکان، ایجاد تعلق خاطر و توجه به تجربه های فردی و جمعی مخاطب در طراحی محیط تعاملی به افزایش تعامل کودک، محیط، رشد خلاقیت کودک و تعاملی شدن محیط کمک نماید.

Creativity, space flexibility, interactive space, kindergarten, diversity of space, خلاقیت, انعطاف پذیری فضا, فضای تعاملی, مهدکودک, تنوع پذیری فضا