محمود ولی زاده - دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت ا... آملی، آمل، ایران.
اصغر عباسی - استادیار، دانشکده حقوق وعلوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ایران.
مهدی اسماعیلی - استادیار، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

«لزوم تناسب تعقیب دعوای کیفری» اصلی است که در پرتو آن، به دادستان اختیار داده می شود با بررسی دقیق وضعیت فردی بزهکار و نفع عمومی، درصورت مفید نبودن از تعقیب صرف نظر کند. بعد از این که پرونده ایجاد شد و زمینه دادرسی مهیا گردید، دادسرا به این مهم می رسد که تعقیب باید اثربخش باشد و جلوگیری، از پیگیری تعقیب بهتر است و قاعده تناسب تعقیب در این نوع پرونده ها رعایت گردد؛ یعنی اگر تعقیب درجهت دادرسی عادلانه نیست، تعقیب را متوقف سازد که نوعی قضازدایی است. مفهوم متناسب بودن تعقیب با اصل قضازدایی از اصول مهم در حقوق ایران و انگلستان است. عدالت در دادرسی منصفانه باید با حساسیت خاصی به بزه کودکان و نوجوانان رسیدگی کند و هدف، جلوگیری از ورود آن ها به چرخه عدالت جزایی است که موجب دستیابی به رویه ای جهت پیش گیری از تکرار جرم، ترمیم بزه دیده و جایگزین تعقیب است. بنابراین قضازدایی در این قشر از جامعه بهتر جلوه می کند. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی  توصیفی، ضمن بررسی هریک از این قواعد، تلاش می کند تا تجلی گاه این اصل در حقوق ایران و انگلیس را دریابد و درمورد اصل متناسب بودن تعقیب در کودکان و نوجوانان بزهکار، به تفاوت ها و اشتراکات در حقوق کیفری ایران و انگلستان بپردازد. نتیجه بررسی ها این است که شایسته است آثار قضازدایی تبیین شود و راهکارهای به کاررفته در حقوق انگلستان، با توجه به ارزش های موجود در ایران نیز لحاظ گردد و قانون گذار ایران اختیارات بیشتری به دادستان بدهد تا منعطف تر عمل کند.

کودکان و نوجوانان, تناسب تعقیب, دادرسی عادلانه, غیرقضایی, انگلستان