سیدمجید حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گر
حمیدرضا رضایی - عضو هیئت علمی گروه محیطزیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسین وارسته مرادی - عضو هیئت علمی گروه محیطزیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سعید نادری - عضو هیئت علمی گروه محیطزیست دانشگاه گیلان

امروزه پیشرفتهای جدید در زمینهی مطالعات مولکولی امکان مناسبی را در جهت پاسخگویی به بسیاری از پرسشها درزمینهی ردهبندی گونهها، بررسی روابط فیلوژنتیک و تکاملی گونهها فراهم کرده است. اینگونه اطلاعات میتواند در زمینهیتعیین گونهها و اولویتبندی آنها و همچنین تعیین مناطق حفاظتی بسیار مفید باشد. قوچ و میش یا همان گوسفندان وحشی از جنس Ovis پراکنش وسیعی در نیمکره شمالی کره زمین دارند. پراکنش آنها از قاره جدید در امریکا و کانادا تا مناطق وسیعیاز آسیا و بخشی از اروپا را شامل میگردد. مطالعاتی که بر روی قوچ و میش در جهان صورت گرفته است آنها را بین یک تاهفت گونه تقسیم نمودهاند. در مطالعات انجام شده مشخص شده است که قوچ و میش های جهان از لحاظ ردهبندی و تاکسونومی یکی از جنسهای پیچیده در جهان هستند. اکثر مطالعات قبلی بر اساس خصوصیات مورفولوژی صورت گرفته است.تنها مطالعات محدودی در زمینه سیتولوژی و ژنتیک انجام شده است. قوچ و میشهای ایران جزء گونههایی هستند که با توجه به هیبرید بین آنها نیاز به مطالعات ژنتیکی و مولکولی گستردهای دارند. وضعیت رده بندی قوچ و میشهای ایران بسیار مهم وپیچیده است و برای تعیین جایگاه آنها در رده بندی جهانی نیاز مبرمی به انجام مطالعات و تحقیقات مختلف به خصوص از نظر ژنتیکی میباشد، ولی متأسفانه در سالهای اخیر اقدامات موثری در این زمینه انجام نگرفته است و به همین دلیل اکثر نظریات و دیدگاههای فعلی نمیتواند به طور قطع مورد قبول قرار گیرد

فیلوژنی، قوچ و میش، مطالعات مولکولی، ردهبندیPCR