علیرضا ظهیرنیا - رییس اداره آزمایشگاه، شرکت کشت و صنعت میرزا کوچک خان

ارزیابی کیفیت اراضی یکی از نکات مورد توجه در مدیریت پایدار خاک ها به منظور تولید بهینه و پایدار کشاورزی و حفظ منابع طبیعی می باشد. استفاده از شاخص های کیفیت خاک، ابزاری کارا به منظور تعیین و مقایسه کیفیت اراضی می باشد. در پژوهش حاضر پس از مشخص شدن نتایج آزمایشگاهی، با بهره گیری از روش آماری تجزیه مولفه های اصلی (PCA)، از بین ۲۲ ویژگی مورد بررسی خاک و یا کل ویژگی های موثر بر کیفیت خاک (TDS)، شش ویژگی به عنوان مهمترین و یا حداقل ویژگی های موثر بر کیفیت خاک (MDS)، تعیین شدند. سپس کیفیت اراضی کاربری های موجود در منطقه مورد مطالعه که شامل کشت و صنعت، کشاورزی سنتی و اراضی بایر بودند، تعیین شد. در این تحقیق از دو مدل شاخص تجمعی کیفیت خاک (IQI) و شاخص کیفیت خاک نمورو (NQI)، هر کدام در دو مجموعه ویژگی های MDS و TDS، به منظور ارزیابی اراضی استفاده شد. نتایج نشان داد که بطور کلی خاک های منطقه از نظر شاخص های مورد مطالعه در سطوح مختلف قرار داشتند، بطوریکه اراضی کشت و صنعت دارای بهترین شاخص ها و اراضی بایر حداقل کیفیت را دارا می باشند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که همبستگی معنی داری بین IQI TDS و IQIMDSو(R۲=%۹۳/۳۸) همچنین بین NQITDS و NQIMDS و (R۲=%۹۰/۱۵) وجود دارد. این امر نشان می دهد. که به خوبی می توان از مجموعه MDS تعیین شده به نمایندگی از مجموعه TDS استفاده کرد. بنابراین به منظور کاهش زمان و هزینه اجرای طرح های مشابه میتوان بجای TDS از MDS استفاده کرد.

شاخص تجمعی کیفیت خاک (IQI)، شاخص تجمعی کیفیت خاک (NQI)، تجزیه مولفه های اصلی (FA)، ویژگی های موثر بر کیفیت خاک