محمدآصف افتخاری امینی - دانش پژوه ارشد فقه وحقوق قضایی، جامعه المصطفی العالمیه

ضرورت و اهمیت حمایت فراحقوقی خصوصا تامین نیازهای مالی، مادی و اقتصادی کودکان بی­سرپرست و بدسرپرست، می­طلبد که اینگونه کودکان، مورد حمایت و عنایت ویژه اهل فکر، قلم، قدم، متمولین و دولت­مردان قرار بگیرند تا از صدمات جبران ناپذیری که زندگی شخصی و اجتماعی آنان را تهدید می کند، در امان بمانند. امر مهم حمایت از کودکان بی­سرپرست و بدسرپرست؛ خوشبختانه هم در فقه اهل بیت علیهم­السلام و هم در حقوق موضوعه ایران و افغانستان؛ مورد عنایت خاص فقهاء و حقوقدانان قرار گرفته است. منابع و مصادر فقهی در این باب مصادیق و ابزار­های مفیدی را معین ساخته است که می توان مساله حجر(حجر کودک وعدم حجر سرپرستان در اموال خود شان)، نهاد مهم قیمومت، امر سرنوشت ساز نفقه، مساله زکات اموال (استحقاق دریافت زکات عدم وجوب زکات بر دارایی کودکان) و جواز بلکه ضرورت تجارت با مال یتیم و مانند این امور را؛ به عنوان نمونه هایی از حمایت مالی و اقتصادی کودکان بی سرپرست و بدسرپرست نام برد.  هم­چنین حقوق موضوعه ایران و افغانستان، در بعد حمایت مالی از کودکان این­چنینی موارد همچون احراز تمکن مالی متقاضیان سرپرستی، قدرت تامین تمامی هزینه­های مربوط به نگهداری، تربیت و تحصیل کودکان، بیمه کردن خود را نزد یکی از شرکت­های بیمه به نفع کودک یا نوجوان تحت سرپرستی(بیمه عمر)، تملیک بخشی از اموال یا حقوق خود را به کودک یا نوجوان، تعلیم حرفه مناسب و امانت­داری سرپرستان؛ را از امور ضروری در باب حمایت از کودکان بی­سرپرست و بدسرپرست تقنین و تقریر کرده است.

کودکان بی سرپرست, حقوق ایران, حقوق افغانستان, حمایت مالی, حجر, قیمومت, انفاق