پژمان صالحی - استادیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران
مهران خلج - دانشیار گروه مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پرند، تهران، ایران

هدف پژوهش حاضر، شناسایی مولفه ها و ابعاد اندیشه های امام خامنه ای(مدظله العالی) برای تحقق پدافند غیرعامل در فضای مجازی است. نظر به اهمیت فضای مجازی و نقش ویژه آن به عنوان فناوری پیش ران در حوزه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور و نیز لزوم مدیریت فضای مجازی برای جلوگیری از نفوذ و سوءاستفاده دشمنان و مقابله با تهاجمات و کاهش آسیب های احتمالی، ارائه الگویی به منظور مواجهه با آسیب ها و تهدیدهای فضای مجازی امری ضروری به نظر می رسد. در این بین، ضرورت، اصول، مفاهیم و شیوه های پدافند سایبری به کرات توسط مقام معظم رهبری به صورت مبسوط مورد تاکید قرار گرفته است. در تحقیق حاضر، در ابتدا، ابعاد و مولفه های پدافند سایبری شناسایی و اولویت بندی گردید و در ادامه، کوشیده شد تا با تحلیل مضمون فرمایشات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به ارائه الگویی برای پدافند سایبری در عرصه های جنگ نرم و فضای مجازی پرداخته شود؛ بنابراین، روش انجام پژوهش شیوه کیفی پدیدار شناختی است. جامعه آماری پژوهش شامل یک گروه ۸۰۰ نفری از خبرگان(اساتید و اعضای هیئت علمی)، مدرسان، مدیران، کارکنان، متخصصان و دانشجویان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، دفاع سایبری و جنگ در فضای مجازی است. از بین این افراد به روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از رابطه کوکران در جامعه محدود، نمونه آماری به تعداد ۲۹ نفر به طور هدفمند برای مصاحبه عمیق انتخاب شدند. روایی یافته های مطالعه با استفاده از روش های تطبیقی تضمین گردید و برای تجزیه وتحلیل داده ها از شیوه های کدگذاری باز و محوری بهره گرفته شد و بدین ترتیب، ۵۲ گزاره مفهومی اولیه با ۹ مقوله فرعی و ۵ گزاره مقوله ای تاثیرگذار بر پدافند سایبری از منظر امام خامنه ای(مدظله العالی) در قالب عوامل علی، زمینه ای و شرایط محیطی شناسایی و روابط بین آنها در چارچوب الگوی ساختاری ترسیم و ارائه گردید.

پدافند سایبری, فضای مجازی, دفاع ملی, پدیدارشناسی, امام خامنه ای