خدیجه بوزرجمهری - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
امیرعلی برومند - دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیط زیست، گروه برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده تحصیلات تکمیلی محیطزیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران

هدف از انجام این پژوهش، ارائه ی یک نظریه ی زمینه ای در راستای تبیین نقش توسعه صنایع دستی به عنوان رهیافتیبه سوی پایداری محلی بود که با استفاده از رویکرد کیفی و با روش نظریه بنیانی انجام پذیرفت. به ا ین منظور با ۱۵ نفر(شامل ۸ نفر از کارشناسان و مسئولان روستایی و ۷ نفر از بانوان بافنده در مناطق روستا یی زاوین، آقداش و لایین شهرستانکلا ت در استان خراسان رضوی) با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع داده ها مصاحبه شد. تکنیک هایمورد استفاده برای جمع آوری داده ها شامل مصاحبه عمیق نیم هساختار یافته انفرادی، بحث گروهی و یادداشت برداریمیدانی بودند. بر اساس یافته ها، شرایط علی (مصرف شخصی و ادای سنت های محلی، خوداشتغالی و حفظ استقلال مالی)،شرایط زمینه ای (انتقال سینه به سینه هنر و خشکسالی)، شرایط مداخله گر (نیاز و بازار بالفعل محلی، وام خوداشتغالیوزارت میراث)، راهبردهای پیشنهادی (توسعه آموزش های فنی حرفه ای، توسعه آموزش های محلی، تامین پایگاه های دائمیعرضه محصولات و برگزاری نمایشگاه های دوره ای و مناسبتی، اعطای وام های بلاعوض و کم بهره، تشکیل تعاونی هایروستایی، بیمه کردن صنعتگران زن روستایی و مستندسازی دانش های بافندگی سنتی) و پیامدها (ایجاد جو کارآفرینانه درروستا، تقویت اعتماد به نفس و استقلال بانوان روستایی و کاهش فشار به منابع طبیعی و محیط زیست) بودند. نتیجه آنکه بانوان روستایی برای اقدامات کارآفرینانه، تولید و عرضه صنایع دستی با موانع مختلفی مواجهه هستند که سبب کاهشتولید و افت انگیزه ی آنها شده است. لذا مانع زدایی و کمک به این بانوان راهبردی کلیدی در مسیر توسعه متوازن و پایدارروستاهای شهرستان کلات است.

توسعه پایدار، پایداری محلی، روستازیستی، صنایع دستی، خوداشتغالی .