امیر حبیبی - دانش آموخته دکترای دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
غزاله ادهمی - استادیار، گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
عبدالحسین دلیمی اصل - استاد، گروه انگل شناسی و حشره شناسی، دانشکده پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سوگل عاطفی - دانشجوی دکترای دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

لیشمانیا یک تک یاخته زئونوز است که باعث ایجاد مشکلاتی در بهداشت عمومی می شود. استفاده از ترکیبات پنج ظرفیتی آنتیموان به عنوان داروهای شیمیایی در درمان لیشمانیوز جلدی با محدودیت ها و عوارض مختلفی همراه است. امروزه عصاره های گیاهی و مشتقات آن منابع امیدوارکننده ای در طب گیاهی هستند. هدف از این مطالعه بررسی اثربخشی عصاره ی شیره درخت بنه (Pistacia atlantica) در استان کردستان بر روی پروماستیگوت های سویه استاندارد لیشمانیا ماژور در شرایط آزمایشگاهی و درون سلول های جانوری بود. در این مطالعه غلظت های ۵، ۲۵ و ۵۰ درصد عصاره شیره بنه به زخم های حاصل ازپروماستیگوت های تلقیح شده ماژور اضافه شد. اثربخشی درمان با غلظت های مختلف عصاره بنه که برروی زخم های القایی به قاعده دم موش های Balb/c با پروماستیگوت های لیشمانیا ماژور کشت شده بود از نظر پیشرفت یا بهبود بیماری و بار انگلی کنترل شدند. طبق نتایج غلظت ۵۰ درصد عصاره بنه بیشترین اثر را در کاهش قطر زخم لیشمانیایی نشان داد. نتایج همچنین نشان داد که بین تعداد اماستیگوت های لیشمانیا ماژور در غلظت های مختلف عصاره و زمان مواجهه تفاوت معنی داری وجود دارد (۰۵/۰ P≤). نتایج نشان می دهد میانگین قطر زخم اندازه گیری شده با توجه به زمان های مختلف (هفته اول تا ششم) متفاوت بوده و تفاوت معنی داری از نظر میزان قطر زخم و زمان تاثیر بنه وجود دارد. همچنین با توجه به نتیجه بخشی تاثیر عصاره شیره بنه کردی شناسایی ماده موثره پیشنهاد می شود.

لیشمانیا, درون تنی, بنه کوهی