حاصل مصری - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
اروج ولیزادگان - گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
اثمر سلیمان زاده - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

شته مومی کلم Brevicoryne brassicae یکی از آفات مهم گیاهان خانواده چلیپاییان است که در برابر بسیاری از حشره کشهای رایج مقاومت پیدا کرده و در سراسر جهان سبب ایجاد خسارت اقتصادی میشود. بنابراین شناسایی حشره کشهای جدید و توسعه برنامه های مدیریت تلفیقی این آفت، امری ضروری است. در این تحقیق سمیت حشرهکشهای فلوپیرادیفوران، فلوکسامتامید و دینوتفوران در برابر شته های بالغ با استفاده از روش غوطه ورسازی برگ ارزیابی شد. مرگ ومیر بعد از گذشت ۲۴ ساعت ثبت شد. تجزیه پروبیت داده ها نشان داد که فلوپیرادیفوران با مقدار LC۵۰ برابر با ۱۶/۵۸ میلیگرم بر لیتر موثرترین ترکیب در برابر آفت است. در ادامه، اثر غلظت زیرکشنده ( LC۲۵) این حشره کش روی پارامترهای رشدی جمعیت شته مومی کلم با استفاده از تئوری جدول زندگی دوجنسی سن-مرحله رشدی بررسی شد. غلظت زیرکشنده فلوپیرادیفوران (LC۲۵= ۲۱/۶۵ mg/L)  طول عمر و باروری ماده های بالغ را نسبت به شاهد کاهش داد. مقادیر نرخ خالص تولیدمثل ۲۳۶/۵ و ۳۴۵/۲۴ پوره بر ماده، نرخ ذاتی افزایش جمعیت ۱۲۵/۰ و ۲۷۷/۰ بر روز،  نرخ متناهی افزایش جمعیت ۱۳۴/۱ و ۳۱۹/۱ بر روز، به ترتیب در تیمار LC۲۵ فلوپیرادیفوران و شاهد به دست آمدند. دینوتفوران با مقادیر LC۵۰ برابر با ۵۰/۲۴۴ و ۱۷/۱۰۰۵ میلیگرم بر لیتر بیشترین سمیت را برای لاروهای سن سوم و حشرات بالغ کفشدوزک Hippodamia variegata داشت. مقادیر نسبت انتخابی و ضریب خطر نشان دادند حشره کشها برای کفشدوزک انتخابی و ایمن هستند. با انجام آزمایش های تکمیلی، میتوان استفاده هم زمان حشره کشهای فلوپیرادیفوران، دینوتفوران و فلوکسامتامید به همراه H. variegata را در مدیریت تلفیقی شته مومی کلم توصیه کرد.

اثر کشندگی, اثر زیرکشندگی, دینوتفوران, فلوپیرادیفوران فلوکسامتامید