سیدمحمود قاضی طباطبایی - گروه علوم اجتماعی دانشگاه تهران
جواد حاتمی - گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز
هاشم فردانش - گروه علوم تربیتی دانشگاه تربیت مدرس
آذر مجدانیان - دانشگاه علامه طباطبایی
زهرا اسلامی - دانشگاه تهران

پژوهش حاضر، با توجه به اهمیت و تاثیر رویکردهای رفتارگرایی، شناخت­گرایی و ساخت­گرایی در حوزه­ی فعالیت­های آموزشی و با هدف مقایسه­ی تاثیر هر یک از رویکردهای مذکور بر شکل­گیری و تغییر نگرش دانش­آموزان شکل گرفته است. روش پژوهش، طرح آزمایشی دو گروهی با پیش­آزمون و پس­آزمون است. جامعه­ی آماری پژوهش، تمام دانش­آموزان پایه سوم راهنمایی شهر تهران در سال تحصیلی ۸۴- ۱۳۸۳ بود. برای نمونه­گیری از جامعه­ی هدف از روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای استفاده شد و در نهایت، ۱۲ کلاس (گروه) به­صورت تصادفی انتخاب شدند که  کلاس­های مورد آزمون مجموعا شامل ۳۰۶ نفر دانش آموز بودند. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، یکی از درس­های تعلیمات اجتماعی سال سوم راهنمایی براساس سه رویکرد رفتارگرایی، شناخت­گرایی و ساخت­گرایی به صورت برنامه­های آموزشی کامپیوتری طراحی و اجرا شده است. جمع­آوری داده­ها از طریق پرسشنامه­های نگرش­سنج انجام یافته و با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس یک طرفه وآزمون تبعی LSD  مورد تحلیل قرار گرفته و در سطح معنی­داری ۰۵/۰ نتایج زیر حاصل شده است: ۱ تاثیر طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد ساخت­گرایی بر شکل­گیری و تغییر نگرش دانش­آموزان بیشتر از تاثیر طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد شناخت­گرایی است (۰۰۱/۰P£). ۲ تاثیر طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد ساخت­گرایی بر شکل­گیری و تغییر نگرش دانش­آموزان بیشتر از تاثیر طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد رفتار گرایی است  (۰۰۱/۰P£). ۳ تفاوت معنی­داری در شکل­گیری و تغییر نگرش دانش­آموزانی که براساس رویکرد رفتارگرایی آموزش دیده­اند با دانش­آموزانی که براساس رویکرد شناخت گرایی آموزش دیده­اند، وجود ندارد (۰۵/۰P£).

طراحی آموزشی, رویکردهای روانشناسی, تغییر نگرش, نگرش های اجتماعی