مهدی افروز - دانشجوی دکترای فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
پریسا شیخ زاده مصدق - دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

به­منظور بررسی تاثیر نانواکسید مس سنتز شده از گیاه اکالیپتوس بر جوانه زنی بذر، رشد و خصوصیات بیوشیمیایی گیاهچه های ذرت، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال ۱۴۰۰ اجرا شد. فاکتور های آزمایشی شامل غلظت های مختلف نانواکسید مس در پنج سطح (شاهد (صفر)، ۵/۲، ۵، ۱۰ و ۲۰ میلی­گرم در لیتر) و روش­های کاربرد در دو سطح (پیش تیمار کردن و افزودن به بستر کاشت) بودند. نتایج نشان داد که در هر دو روش کاربرد نانوذره (افزودن به بستر کاشت و پیش تیمار نمودن بذر)، کاربرد غلظت های مختلف نانواکسید مس موجب افزایش معنی دار درصد و سرعت جوانه زنی، متوسط جوانه زنی روزانه، شاخص همزمانی جوانه زنی، شاخص قدرت، طول و وزن خشک گیاهچه های ذرت و کاهش میانگین مدت جوانه زنی، زمان تا ۵۰ درصد جوانه زنی بذرهای ذرت گردید. در بین روش های کاربرد نانوذره، پیش­تیمار نمودن بذرها با غلظت ۵/۲ میلی­گرم در لیتر نانواکسید مس و افزودن غلظت ۵ میلی گرم در لیتر نانوذره به بستر کاشت بیش­ترین تاثیر را در بهبود درصد و سرعت جوانه زنی، شاخص همزمانی بذر، طول و وزن خشک گیاهچه و شاخص قدرت و کاهش میانگین مدت جوانه زنی بذر داشت. کاربرد غلظت های مختلف نانو اکسید مس در هر دو روش کاربرد موجب افزایش میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز، پلی فنول اکسیداز و محتوی اسید آمینه پرولین نسبت به تیمار شاهد گردید. به طور کلی کاربرد غلظت ۵/۲ میلی­گرم در لیتر نانواکسید مس به روش پیش­تیمار بذر و افزودن غلظت ۵ میلی گرم در لیتر نانوذره به بستر کاشت جهت بهبود جوانه زنی بذر، رشد و خصوصیات بیوشیمیایی گیاهچه های ذرت پیشنهاد می­شود.

پیش تیمار بذر, فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی, سنتز سبز, نانوذره