پدرام رحیمی پور - گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران.
امیررضا امیرمیجانی - گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران.
آزاده گودرزی - بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، بندرعباس، ایران

پوسیدگی ریشه و طوقه از بیماری­های شایع گوجه­فرنگی در مناطق عمده تولید این محصول در استان هرمزگان به شمار می­رود. مطالعه حاضر با هدف جداسازی، شناسایی و تعیین فراوانی عوامل قارچی مرتبط با پوسیدگی ریشه و طوقه گوجه­فرنگی در استان هرمزگان انجام شد. در مجموع، ۹۸۴ جدایه قارچی از گیاهان گوجه­فرنگی با علائم زردی، پژمردگی و پوسیدگی ریشه و طوقه جداسازی شد. شناسایی جدایه­ها بر اساس ویژگی­های ریخت­شناختی و مقایسه توالی­های به دست آمده از ناحیه ریبوزومی فاصله­انداز رونویسی شونده داخلی (ITS-rDNA) و بخشی از ژن فاکتور طویل­سازی ترجمه-۱ آلفا (tef۱-α) با توالی های معتبر موجود در بانک ژن انجام شد. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، بیشترین فراوانی (%۷۳) به جدایه­های Fusarium oxysporum تعلق داشت و گونه­های Rhizoctonia solani و F. acutatum به ترتیب با فراوانی هشت و یک درصد جداسازی شدند. نتایج بیماری­زایی گونه­های قارچی روی گیاهچه­های گوجه­فرنگی هیبرید سانسید ۶۱۸۹ در مرحله چهار برگ حقیقی نشان داد که هر سه گونه روی گیاهچه­های گوجه­فرنگی بیماری­زا بوده و سبب ایجاد پوسیدگی ریشه و طوقه و زردی و بافت­مردگی اندام­های هوایی می­شوند. جدایه­های بیمارگر F. oxysporum با استفاده از آغازگرهای اختصاصی sprl به عنوان F. oxysporum f. sp. radicis-lycopersici تشخیص داده شدند. این مطالعه، نخستین گزارش از F. oxysporum f. sp. radicis-lycopersici از مزارع گوجه­فرنگی استان هرمزگان و نخستین گزارش از F. acutatum به عنوان عامل پوسیدگی ریشه و طوقه گوجه­فرنگی در دنیا است.

بیماری های گوجه فرنگی, پژمردگی, زردی, فرم اختصاصی, گونه های قارچی