الهه هادیان رسنانی - دانشیار دانشگاه قرآن و حدیث

وزن «افعل» یکی از اوزان بسیار پرکاربرد در قرآن کریم است که نیازمند بازنگری در تفسیر و ترجمه است. بیشتر مفسران و مترجمان قرآن، این وزن را به صورت تفضیل، تفسیر و ترجمه کرده اند؛ درحالی که با توجه به سیاق بیشتر آیاتی که این وزن در آن ها به کار رفته است، روشن می شود که کاربرد آن در بیشتر آیات، برای تعیین و حصر است و نه تفضیل. بدین معنا که برخلاف باور عمومی، وزن «افعل» و «فعلی» همواره به معنای «تفضیل» نیست تا در ترجمه فارسی از «تر و ترین» استفاده شود، بلکه گاهی «افعل» و «فعلی» برای بیان «تعیین» و حصر است؛ زیرا «افعل» و «فعلی» زمانی به مفهوم و معنای «افعل تفضیل» است که برای مقایسه بین دو چیز یا دو کس به کار رود؛ درحالی که گاهی اصلا مقایسه ای در کار نیست. این نوع استعمال وزن «افعل» در امر واجب و معین است که در قرآن کریم بارها استعمال شده است و در این مقاله به روش توصیفی – تحلیلی، نمونه هایی از این نوع کاربرد در قرآن با توجه به تاثیر زیاد آن در تفسیر و ترجمه آیات، واکاوی شده است.

ترجمه و تفسیر قرآن, وزن «, افعل», افعل تعیین, افعل تفضیل