زهره قدسی - دانشجوی دکتری شیلات، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
محمدرضا کلباسی - استاد گروه شیلات، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
اشرف محبتی مبارز - استاد گروه میکروبشناسی، دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
پروانه فرزانه - استادیار مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران، تهران، ایران

استرپتوکوکوزیس یکی از مخرب­ترین بیماری­ها در آبزی­پروری جهانی است و تا­کنون تلاش­های زیادی در راستای مهار این باکتری صورت پذیرفته است. در این پژوهش توانایی پلی­پپتید ضد­میکروبی مصنوعی هپسیدین (EC-hepcidin۱) در مهار باکتری Streptococcus iniae ( عامل بیماری استرپتوکوکوزیس در آبزیان) در کشت سلولی اولیه ماهی قزل­آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) مورد ارزیابی قرار گرفت. ابتدا با دیسسک دیفوژیون اثرات ضدباکتریایی این پلی پپتید مورد بررسی قرار گرفت. حداقل غلظت ممانعت از رشد و حداقل غلظت کشندگی EC-hepcidin۱ در برابر S. iniae اندازه­گیری شد. سپس کشت سلولی اولیه از باله ماهی­ تولید و محدوده سمیت این پلی­پپتید­ برای سلول­­ها مشخص شد. کشت­های سلولی اولیه ماهی با باکتری آلوده شد و در شرایط آزمایشگاهی فعالیت ضدباکتریایی پلی­پپتید­ و میزان زنده مانی سلول­ها درکشت­ سلولی، مورد سنجش قرار گرفت. نتایج به دست آمده از این مطالعه، حداقل غلظت ممانعت از رشد و حداقل غلظت کشندگی پپتید به ترتیب بیش از ۷۵ و کمتر از ۱۵۰ میکروگرم در میلی لیتر محاسبه شد. میزان سمیت پلی­پپتید هپسیدین پس از ۴۸ ساعت و در محدوده ۲۵ تا ۴۰۰ میکروگرم در لیتر سمیت کمی را نشان داد و سلول­ها ۶۰ تا ۸۰ درصد زنده مانی داشتند. میزان زنده مانی سلول­ها بعد از تلقیح باکتری با تراکم ۱۰:MOI در سلول­های ماهی قزل آلای رنگین کمان  ۵۵ درصد بود که بعد از تلقیح باکتری با تراکم ۱۰:MOI به همراه ۱۵۰ میکروگرم در میلی­لیتر پلی­پپتید، میزان زنده مانی سلول­ها به ۹۰ درصد افزایش یافت. در مجموع، پلی پپتید  EC-hepcidin۱ اثرات ضدباکتریایی مناسبی علیه S. iniae در شرایط آزمایشگاهی داشت و در عین حال به دلیل سمیت کم در سلول­های ماهی، قادر است میزان زنده مانی سلول­های آلوده شده با این باکتری را افزایش داد. در جمع بندی پپتید EC-hepcidin۱ اثرات ضد باکتریایی بر این باکتری داشته و سمیت کمی نسبت به سلول های ماهی دارد، لذا ادامه تحقیقات به صورت بالینی بر روی مراحل لاروی و مولدین این ماهی قابل پیشنهاد می باشد .

سلول اولیه ماهی قزل آلای رنگین کمان, پلی پپتید, ضدباکتریایی, EC-hepcidin۱, Streptococcus iniae