حامد مفتاح - دکتری زیست شناسی دریا، گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
محمد علی سالاری علی آبادی - دانشیار گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
رحیم عبدی - دانشیار گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
محمد پورکاظمی - استاد موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، تهران، ایران
ایوب فرهادی - دانشیار گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

در این پژوهش تنوع ژنتیکی دهان گرد دریای خزر در رودخانه شیرود توسط نشانگر ریز ماهواره مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور، از بافت نرم باله پشتی و دمی ۶۷ قطعه ماهی بالغ از رودخانه شیرود در دو فصل پاییز ۱۳۹۵ و بهار ۱۳۹۶ نمونه برداری شد. استخراج DNA ژنومی به روش استات آمونیوم و واکنش زنجیره ای پلی مراز (PCR) با استفاده از ۱۰ جفت آغازگر صورت گرفت. کمیت و کیفیت DNA با استفاده از روش های اسپکتروفتومتری و الکتروفورز افقی ژل آگاروز ۱ درصد بررسی و رنگ آمیزی با روش نیترات نقره انجام شد. نتایج نشان داد که ۶ جفت از آغازگرها چندشکل و ۴ جفت تک شکل بودند. میانگین کل آلل های واقعی و موثر در ماهیان مولد پاییزه به ترتیب ۶۶/۲ و ۸۸/۱ و در ماهیان مولد بهاره ۱۶/۳ و ۰۶/۲ بود. همچنین هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار در ماهیان مولد پاییزه به ترتیب ۱۰۱/۰±۲۳۹/۰ و ۱۱۶/۰±۳۶۳/۰ و در ماهیان مولد بهاره ۱۱۰/۰±۳۷۴/۰ و ۰۹۳/۰±۴۳۴/۰ محاسبه شد. در بررسی تعادل هاردی- واینبرگ (H-W)، بیشتر لوکوس ها خارج از تعادل بودند (۰۵/۰>P). میزان Fst و Rst به دست آمده بر اساس آزمون AMOVA، به ترتیب ۱۵۳/۰ و ۲۰۰/۰ بود که دارای اختلاف معنی داری بود (۰۱/۰>P). نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد دو جمعیت مجزا از لحاظ ژنتیکی در رودخانه شیرود وجود دارد که در باسازی ذخایر آن باید توجه لازم را به کار گرفت.

Caspiomyzon wagneri, ساختارژنتیکی, ریز ماهواره, رودخانه شیرود