رویا نیازمند - دانش آموخته گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان
آرمان مقدم نیا - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، کردستان، ایران
پیمان طهماسبی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
سامان نیک مهر - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، کردستان، ایران
عیسی معروف پور - استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، ایران

یکی از چالش های توسعه پایدار کشاورزی، استفاده درست از منابع آب و سایر نهاده های کشاورزی به منظور افزایش بهره وری است که یکی از راهکارهای آن استفاده از سامانه های نوین آبیاری است. هدف از این مطالعه، ارزیابی شاخص های بهره وری مصرف آب و انرژی محصول سیب زمینی در دشت دهگلان استان کردستان بوده است. در پژوهش حاضر، ۱۹ مزرعه به صورت تصادفی، به مجموع مساحت ۱۷۷ هکتار، انتخاب شدند. مزارع در سه گروه CE (سامانه آبیاری بارانی کلاسیک ثابت آبپاش متحرک با منبع تامین انرژی برق)، CD (سامانه آبیاری بارانی کلاسیک ثابت آبپاش متحرک با منبع انرژی سوخت دیزلی) و WE (سامانه آبیاری بارانی لوله چرخ دار با منبع تامین انرژی برق)، دسته بندی شدند. حجم آب مصرفی مزارع، به وسیله دبی سنج اولتراسونیک اندازه گیری گردید. در پایان فصل آبیاری، میزان برق مصرفی هر کدام از مزارع از شرکت برق منطقه ای استان، دریافت شد. در مزارعی که از سوخت دیزل برای موتور پمپ ها، استفاده می شد، میزان گازوئیل مصرفی ماهانه ثبت می گردید. میزان عملکرد محصول نیز، از طریق کیل گیری اندازه گیری شد. متوسط میزان بهره وری مصرف آب مزارع مذکور به ترتیب ۱/۴، ۵/۳ و ۱/۴ کیلوگرم بر مترمکعب و شاخص بهره وری مصرف انرژی نیز به ترتیب ۴/۰، ۲/۰ و ۴/۰ کیلوگرم بر مگاژول بود. متوسط شاخص کارایی مصرف انرژی نیز به ترتیب ۴/۱، ۷/۰ و ۴/۱ بود. متوسط شاخص انرژی ویژه نیز به ترتیب ۷/۲، ۷/۵ و ۵/۲ مگاژول بر کیلوگرم بوده است. به طورکلی، بر اساس شاخص های موردمطالعه، وضعیت مزارع CD نامطلوب و انرژی خالص دریافتی از آن ها، منفی است.

آبیاری بارانی, انرژی ورودی, بهره وری مصرف آب, سیب زمینی, کارایی مصرف انرژی