مریم محمدی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بوعلی سینا، گروه زبان و ادبیات عربی، ایران، همدان.
مرتضی قائمی - استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بوعلی سینا، ایران، همدان.
ناصر قره خانی - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بوعلی سینا، ایران، همدان.

«صدای دستوری»، مشخصه­ای نحوی است که زیر گروه «لایه نحوی سبک»، دسته­بندی می شود و «کارکرد معنایی» آن، بازشناسی دیدگاه نویسنده از لابه­لای ساخت نحوی است. به بیان ساده، صدای دستوری، ارتباط فعل را در جمله­های فعلیه با دیگر شرکت­کنندگان در فرایند فعلی می­سنجد. مسند که جایگاه ویژه­ای در دستور زبان انگلیسی دارد، مبنای تقسیمات «صدای پایه» از منظر کلایمن قرار گرفته است. «صدای پایه» به عنوان یک صدای قدیمی، به مکان و فعال بودن فعل و یا مسند جمله نظر دارد. مسندهای «کنترل» و «غیرکنترل» که در زمره مسندهای «واژگانی» این دستور زبان قرار می­گیرند، به ترتیب، با استدلال هسته و یا با عمل مسند، شناخته شده و صدای پایه را دسته­بندی می­کنند. تنوعی که در صدای پایه کلایمن، با دسته­بندی انواع مسند حاصل می­آید، نظریه او را از منظر «کارکرد معنایی انواع مسند» تبیین می­کند و نامه پنجاه و سوم با داشتن افعال متنوع و بسیار، بستری مناسب برای پژوهش حاضر، قرار گرفته است. این جستار با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و نیز به منظور بیان سطح انطباق، میان صدای پایه و مسندهای کنترل و غیرکنترل در نامه پنجاه و سوم، محصول پیش­رو را ارائه می­نماید: ۲۶۴ فعل از نامه پنجاه و سوم نهج­البلاغه، صدای پایه را نمود می­دهند. از این تعداد، دسته صدای منحصرا فعال، با ۱۱۴ فعل که نقطه با اهمیت را رخداد قرار داده­اند، بر تقسیم­­بندی انواع مسند از منظر کلایمن مطابق است.

انواع مسند, صدای دستوری «پایه», نامه ۵۳ نهج البلاغه