مهدی رضایی - استادیار، گروه روان شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
محمد مهدی شریعت باقری - استادیار، گروه روان شناسی بالینی-تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
علیرضا مخبر دزفولی - دکترای روان شناسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

هدف: هدف این مطالعه، تعیین نقش میانجی طرحواره­ های ناسازگار درون­ فردی-بین ­فردی­­ و اجتناب بین ادراک تروماهای دوران کودکی و افسردگی بود. روش: روش این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی بود. جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی (واحدهای شهریار و شهر قدس) بودند که در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ مشغول تحصیل بودند. از این جامعه ۴۸۹ نفر از با روش نمونه گیری دردسترس از انتخاب شدند. برای جمع­آوری اطلاعات از پرسش­نامه­ های ترومای کودکی (CTQ)، طرحواره های ناسازگار اولیه (SQ-SF)، پذیرش و عمل (AAQ-II)، تفکر ارجاعی (PTQ) و افسردگی بک-دو (BDI-II) استفاده شد. داده ها بوسیله آزمون های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل معادلات ساختاری (SEM) به ترتیب با نرم افزار SPSS۲۶ و AMOS۲۲ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ ها: نتایج نشان داد که طرحواره های درون فردی، بین تروماهای کودکی (غفلت و سواستفاده) و افسردگی نقش میانجی دارد (۰۵/۰>p). همچنین غفلت و سواستفاده کودکی با میانجی­گری دو متغیر طرحواره­ ها (درون­ فردی و بین ­فردی) و اجتناب، افسردگی را پیش ­بینی می­ کردند (۰۵/۰>p). در این مطالعه، میانجی­گری طرحواره ­های بین­ فردی بین تروماهای کودکی و افسردگی معنادار نبود (۰۵/۰<p) و فقط از طریق اجتناب می­ توانست افسردگی را پیش ­بینی کند (۰۵/۰>p). نتیجه­ گیری: در این مطالعه نقش میانجی طرحواره­ های درون­فردی بین تروماهای کودکی و افسردگی مورد تایید قرار گرفت. ولی طرحواره بین فردی فقط از طریق اجتناب افسردگی را پیش ­بینی می­کرد. بنابراین، در درمان افراد افسرده تمرکز بر طرحواره ­ها بویژه طرحواره ­های درون­ فردی و دستکاری رفتاری-شناختی از قبیل اجتناب رفتاری و شناختی ضروری به نظر می­ رسد.

اجتناب, افسردگی, تروماهای کودکی, طرحواره های درون فردی, طرحواره های بین فردی