علیرضا حمامی - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی و باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران.
عاطفه حسینی - دانشیار بیماری شناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی و باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران.
مهدی جهانی - دانشیار بیماری شناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی و باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران.

زعفران با نام علمی (Crocus sativus L.) از خانواده زنبقیان  (Iridaceae) یکی از گیاهان  زراعی مهم ایران است که از نظر اقتصادی و دارویی ارزش دارد. به منظور شناسایی ویروس موزاییک خیار روی زعفران ،۱۴۸ نمونه­ی دارای علائم زردی، کوتولگی، موزاییک و پیچیدگی برگ از مزارع زعفران شهرستان بشرویه طی آبان و آذر ماه سال ۱۴۰۱ جمع­­آوری گردید. آلودگی سه نمونه جمع آوری شده به ویروس موزاییک خیار با استفاده از آزمون زنجیره ای پلیمراز و با استفاده از یک جفت آغازگز اختصاصی مربوط به ژن پروتئین پوششی ویروس که قطعه ای به طول ۶۵۷ جفت باز را تکثیر میکنند تایید شد.  نمونه­ها جهت تعیین توالی به شرکت ماکروژن کره جنوبی ارسال شدند. بررسی­های تبارزایی بر مبنای توالی ژن پروتئین پوششی ویروس با نرم­افزارهای مرتبط به منظور تعیین جایگاه ویروس، انجام گردید. سه جدایه شناسایی شده از ویروس موزاییک خیار و سایر جدایه­های موجود در بانک ژن در دو گروه تبارزایی و نزدیک به جدایه­های یونان و کره جنوبی قرار گرفتند. این تحقیق اولین گزارش از وقوع این ویروس در مزارع زعفران شهرستان بشرویه می­باشد.

آغازگر اختصاصی, توالی یابی, زعفران, ژن پروتئین پوششی, شهرستان بشرویه, واکنش زنجیره ای پلیمراز