مصطفی مرادزاده - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز
سعید برومندنسب - استاد گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز
رضا لاله زاری - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز
مهدی بهرامی - دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز

درصد زیادی از زمین­های کشاورزی در ایران به­صورت جویچه­ای آبیاری می­شوند که تحقیق درباره ی کاربرد روش مزبور نیاز به توجه بیش­تری دارد. از طرفی، کسب اطلاعات لازم برای پیش بینی و محاسبه ی منحنی­های پیشروی و پسروی آب در جویچه ها، مستلزم اندازه گیری­های دقیق در داخل مزرعه می­باشد، که این کار باعث صرف هزینه و وقت زیادی می­گردد. مهمترین هدف این پژوهش ارزیابی نتایج حاصل از شبیه سازی شبیه ­های آب پویایی، لختی صفر، و موج تحرکی با کاربرد اطلاعات مزرعه­ای با نرم افزارSIRMOD  می باشد. هم­چنین، این نرم افزار به­وسیله ی سه فراسنج ورودی شامل بده، ضریب زبری مانینگ و شیب زمین نیز مورد تحلیل حساسیت قرار می گیرد. آزمایش­های صحرایی در مزرعه ی پژوهش­های دانشکده ی مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز انجام پذیرفت. داده­ها از سه جویچه با بافت متوسط رسی به طول­های ۶۰، ۸۰ و۹۰ متر، در سه تکرار و تحت سه بده ی ۱، ۲۵/۱و ۵/۱ لیتر بر ثانیه برداشت شدند. برای خطایابی از چهار شاخص آماری توزیع نسبت به خط ۴۵ درجه (a)، متوسط خطای پیش بینی شبیه (Er)، ضریب وایازی (R۲)، و متوسط خطای نسبی شبیه (Ea) استفاده شد. نتایج تحلیل حساسیت نشان دادند که نرم افزار SIRMOD به تغییرات فراسنج­های ورودی مذکور حساس است. هم­چنین، مقادیر پیش بینی شده در مرحله ی پیشروی برای همه تیمارها و تمامی شبیه ­ها بیش­تر از مقادیر مشاهده شده بود. بطور  کلی، مقادیرa  و R۲ بیانگر مناسب بودن شبیه های آب پویایی، و لختی صفر برای پیش بینی فرایند پیشروی جریان در مقایسه با شبیه موج تحرکی بودند. با مقایسه ی شاخص­های آماری مشاهده می­شود که شبیه­های لختی صفر و آب پویایی در این­جا نیز مانند مرحله ی پیشروی، مرحله ی پسروی را نسبت به شبیه موج تحرکی بهتر شبیه سازی می­کنند.

آبیاری جویچه ای, مرحله ی پیشروی, مرحله ی پسروی, تحلیل حساسیت, SIRMOD