حسین مهدی زاده - دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه ایلام، کردستان،ایران
فریبا لطفی - گروه تکنولوژی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه ،ایران
مریم اسلام پناه - دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه آزاداسلامی واحد کرمانشاه،ایران

هدف اصلی این مقاله شناخت و تعیین میزان تاثیر آموزش با استفاده از نقشه های استدلالی بر بهبود میانگین نمرات تفکر انتقادی دانش آموزان بود. این پژوهش در قالب یک طرح آزمایشی چند گروهی با پیش آزمون و پس آزمون انجام یافته و داده های تحقیق با استفاده از آزمون ساده شده تفکر انتقادی واتسون گلیزر گردآوری شده است. در این راستا۶۰ نفردانش آموز دختر و ۶۰ نفر دانش آموز پسر از میان دانش آموزان پایه دوم راهنمایی شهرستان ایوان در سال تحصیلی ۹۰-۸۹ انتخاب شدند و با رعایت اصل انتساب تصادفی در چهار گروه جای گرفتند. دانش آموزان طی ۷ جلسه ی ۹۰ دقیقه ای با استفاده از نقشه های استدلالی مورد آموزش و در معرض تجربیات و تکالیف یادگیری قرار گرفتند. دو هفته پس از پایان اجرای طرح مجددا از همه آزمودنی ها آزمون تفکر انتقادی به عمل آمد. سپس فرضیات تحقیق با استفاده از آمار استنباطی شامل تجزیه و تحلیل واریانس، کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که اجرای روش نقشه های استدلالی در کلاس در مباحث علوم بر افزایش میانگین نمرات تفکر انتقادی در دانش آموزان دختر و پسر موثر واقع شد ه است. 

تفکر انتقادی, نقشه های استدلالی, پیش آزمون و پس آزمون, آزمون تفکر انتقادی واتسون گلیزر, علوم