مهدی بشیری - دانشگاه تربت حیدریه
مهسا اریاپور - دانشگاه تربت حیدریه
علی گلکاریان - دانشگاه فردوسی مشهد

لازمه اجرای برنامه های کنترل رسوب، شناسایی اهمیت نسبی منابع رسوب، میزان مشارکت آن ها و در نتیجه شناسایی مناطق بحرانی آبخیزهاست. در این پژوهش از الگوریتم های داده کاوی برای تفکیک منابع رسوبی حوضه نوده گناباد در استان خراسان رضوی با کمک متغیرهای ژئوشیمیایی، دانه بندی و سنگ شناسی استفاده شد. یازده الگوریتم برای طبقه بندی در نرم افزار MATLAB برنامه نویسی و نتایج براساس ضریب تبیین و میانگین مربع خطا با یکدیگر مقایسه شد. بررسی غلظت عناصر ژئوشیمیایی در هفت واحد زمین شناسی حوضه نشان داد که عناصر Ca، Fe، Mg وAL دارای بیشترین و عناصر B و Co دارای کمترین غلظت در نمونه های خاک است. ارزیابی کلی الگوریتم های طبقه بندی در مرحله آموزش نشان داد که الگوریتم های تحلیل ممیزی، جنگل تصادفی، k نزدیک ترین همسایه و ماشین های بردارپشتیبان با توابع خطی، چندجمله ای، چندگانه و شعاع مبنا با حداکثر مقدار ضریب تبیین (۱=R۲) و حداقل مقدار میانگین مربع خطا (۰MSE=)،  دقیق ترین الگوریتم ها در تفکیک منابع رسوبی هستند و روش درخت رگرسیونی ضعیف ترین عملکرد را دارد. در مرحله آزمون نیز ماشین های بردارپشتیبان با تابع شعاع مبنا، دقیق ترین الگوریتم و درخت طبقه بندی با بالاترین خطا، ناکارآمدترین الگوریتم بود. همچنین ورود متغیرهای ژئوشیمیایی منجر به بالاترین دقت در تفکیک منابع رسوبی شد و متغیرهای دانه بندی کمترین دقت تفکیک را باعث شد.

الگوریتم های طبقه بندی, منشایابی, حوضه نوده, غلظت عناصر