شیلا عبداللهی - دانشگاه ارومیه
حبیب نظرنژاد - دانشگاه ارومیه
سعید نجفی - دانشگاه ارومیه

فرسایش آبکندی به عنوان یکی از مخرب ترین نوع فرسایش آبی عامل مهمی در تغییرات زمین ریخت در حوزه های آبخیز است. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات مورفولوژیکی و گسترش آبکند ها طی بازه های زمانی ۱۳۴۴تا ۱۳۹۴ صورت گرفت، به طوری که ویژگی های مورفولوژیکی ۲۲ آبکند با استفاده از عکس های هوایی، تصویر ماهواره ای IRS و ثبت به وسیله GPS در دو مقطع زمانی ۱۳۳۴-۱۳۸۷ و ۱۳۸۷-۱۳۹۴ استخراج شدند. نتایج نشان داد سطح تحت فرسایش مستقیم آبکندی در سه سال مورد بررسی ۱۳۳۴، ۱۳۸۷ و ۱۳۹۴ به ترتیب برابر با ۹/۲، ۴ و ۴/۷ هکتار بوده است. به طور کلی از سال ۱۳۳۴ تا ۱۳۹۴ آبکندها از نظر تعداد و سایر ویژگی های ریخت شناسی، روند رو به رشدی را داشته اند. همچنین با توجه به اندازه گیری های حاصل از ابعاد آبکندها و رشد و گسترش آن ها، آبکندهای واقع در تشکیلات مارنی حوزه آبخیز چه از نظر ابعاد ویژگی های مورد بررسی و چه از نظر رشد و گسترش طی مقاطع زمانی مورد بررسی، دارای بزرگی و شدت بیشتری هستند، به طوری که میانگین مقدار رشد طولی آبکندهای واقع در تشکیلات غیر مارنی و مارنی به ترتیب برابر با ۳/۰ و ۱۵/۲ برای مقطع زمانی ۱۳۳۴ تا ۱۳۸۷ و همچنین ۹۶/۰ و ۲۳/۱۱ برای مقطع زمانی ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۴ برحسب متر در سال به دست آمد.

تغییرات مورفولوژیکی, حوزه آبخیز ایده لو, فرسایش آبکندی