منصوره قوام - دانشگاه کاشان
حسین اذرنیوند - دانشگاه تهران
مجمدرضا نقوی - دانشگاه تهران
علی طویلی - دانشگاه تهران

ماسه زارهای مناطق مرکزی ایران، رویشگاه یکی از گونه های درختچه ای ارزشمند بومی و سازگار از خانواده Fabaceae به نام دم گاوی (Smirnovia iranica Sabeti) است که از نظر تولید علوفه و حفاظت خاک و ایجاد چشم انداز زیبا و ارزش دارویی، بسیار حائز اهمیت است. برای بررسی سیتوژنتیکی، در ماسه زارهای کاشان، چهار رویشگاه مطالعاتی به فاصله ۳۰ کیلومتر از هم انتخاب شد. از هر رویشگاه، یک پایه گیاهی انتخاب گردید و بذور جمع آوری شدند. به منظور مشاهده کروموزوم های متافازی میتوز، مراحل کشت بذور و تهیه نمونه ریشه انجام و عکس های تهیه شده با وضوح بسیار، برای اندازه گیری پارامترهای کاریوتیپی با استفاده از نرم افزار Micromesure ۳.۳ انتخاب شدند. نتایج نشان داد این گیاه دیپلوئید (۱۶=x۲=n۲) است. بزرگ ترین کروموزوم، کروموزم شماره ۱ رویشگاه کمپ ۱ (۱۵/۶ میکرون) و کوچک ترین آن ها کروموزوم شماره ۱۲ متعلق به رویشگاه کمپ ۲ (۱۲/۲ میکرون) بود.

بذر, سلول های متافازی, سیتوژنتیک, کاریوتیپ کروموزوم