سیامک دخانی - دانشگاه کاشان
کریم سلیمانی - دانشگاه منابع طبیعی ساری

کمبود بارش و به دنبال آن کمبود آب، یکی از مهم ترین مشکلات مناطق خشک و نیمه خشک است. توسعه روش های جمع آوری آب باران می تواند به عنوان یکی از روش های افزایش سطح کشت، نقش موثری ایفا کند. تکنیک های جمع آوری آب باران علاوه بر اینکه می تواند نیازهای آبی را در مناطق خشک برطرف سازد، با توجه به ماهیت خود می تواند در کاهش سیل و کنترل رسوب نیز موثر واقع گردد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی آماری اثربخشی روش های مختلف جمع آوری آب باران در کاهش میزان سیل و رواناب سطحی در حوضه هایی است که در بالادست آن ها تیمارهای جمع آوری آب باران اجرا شده است. این پژوهش در ۹ زیرحوضه آبخیز در استان اصفهان که همگی در اقلیم نیمه خشک تا نیمه مرطوب قرار داشتند، انجام گرفت. حوضه ها از نظر خصوصیات پوشش گیاهی، خاک و زمین شناسی تقریبا همگن هستند و در بازه های یکسانی از نظر این شرایط قرار دارند. در همه حوضه ها تیمارهای مختلف جمع آوری آب باران اجرا شده است. با توجه به گوناگونی تیمارها پاسخ های هیدرولوزیک مختلفی از نظر تولید رواناب و ایجاد سیلاب در هریک از حوضه ها مشاهده می شود. سه نوع تیمار شامل پیتینگ، کشت روی خطوط تراز و تراس های کنتوری در این حوضه ها اجرا شده و اثر آن ها بر میزان رواناب و حجم سیلاب طی یک طرح آماری بلوک کامل تصادفی شامل ۳ تیمار و سه تکرار (برای هر حوضه) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج میانگین بارش و رواناب در هر زیر حوضه محاسبه و به روش مقایسه میانگین دانکن مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. طی این بررسی ها مشخص شد. تیمارهای مذکور می توانند به صورت معنی داری در کنترل سیل و رواناب موثر باشند. همچنین آزمون دانکن این تیمارها را در ۳ گروه مشخص آماری طبقه بندی کرد.

جمع آوری آب باران, مناطق خشک و نیمه خشک, سیل, پاسخ های هیدرولوژیک, بررسی آماری