وحیده سادات واحدی - گروه زبان انگلیسی، واحد قاینات، دانشگاه آزاد اسلامی، قاینات، ایران
ملیحه ابراهیمی - گروه آموزش زبان انگلیسی، آموزش وپرورش، ایران

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی آموزش مهارت های تفکر انتقادی بر درک مطلب و نوع راهبردهای یادگیری مورداستفاده توسط زبان­آموزان ایرانی انجام شد. این پژوهش از نوع شبه­آزمایشی و با طرح پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل ۱۴۰  دانشجو بودند که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. ۸۰ نفر از شرکت کنندگان در گروه آزمایشی در خلال جلسات آموزش زبان از آموزش مهارت های تفکر انتقادی بهره مند شدند، درحالی که ۶۰ نفرگروه کنترل چنین آموزشی دریافت نکردند. ابزار مورداستفاده تحقیق جهت گردآوری داده ها شامل آزمون درک مطلب خواندن و پرسشنامه راهبردهای یادگیری (SILL) بود که به صورت پیش آزمون و پس آزمون اجرا شدند. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس پردازش  شدند. نتایج نشان داد که گروه آزمایشی پس از مداخله عملکرد بهتری نسبت به گروه کنترل در پس آزمون درک مطلب خواندن داشتند (p<۰.۰۵). افزون بر این نتایج نشان داد شرکت کنندگان پس از پایان مداخله از راهبردهای فراشناختی، اجتماعی و جبرانی بیشتری در حین خواندن متون در مقایسه با قبل از شروع دوره آموزشی استفاده می کردند. درمجموع یافته های مطالعه حاضر و همخوانی آن با نتایج پژوهش های پیشین نشان داد که آموزش مهارت های تفکر انتقادی نقش مهمی در افزایش توانایی خواندن و درک مطلب و نوع راهبردهای مورداستفاده توسط زبان­آموزان بازی می کند. به عبارت دیگر، حرکت به سوی آموزش مبتنی بر تفکر و بهره مندی از فعالیت هایی در راستای آموزش و تقویت مهارت های تفکر انتقادی در خلال کلاس های عادی آموزش زبان می تواند به دستاوردهای بهتری درزمینه فراگیری زبان منتهی گردد.  

درک مطلب, راهبردهای یادگیری, آموزش مهارت های تفکر انتقادی