بهزاد حسن نژاد کاشانی - دکترای مدیریت رسانه ای، گروه معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام رضا علیه السلام، مشهد، ایران
رضا عرب بافرانی - دکتری زبان و ادبیات عربی، عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران
غلامحسین حیدری فیل آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته نهج البلاغه، دانشگاه بین المللی امام رضا علیه السلام، مشهد، ایران، (نویسنده مسئول) Email: ghfk۸@gmail.com

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تفویض اختیار مدیران و نفی تمرکز مدیریت در جامعه اسلامی از منظر حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام در کتاب شریف نهج البلاغه انجام شده است.روش: روش تحقیق کیفی و از رویکرد تحلیل مضمون از نهج البلاغه برای بررسی تاثیر تفویض اختیار و نفی تمرکز در مدیریت جامعه اسلامی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش جستجوی تفویض اختیار و مترادف آن در کتاب نهج البلاغه می باشد. برای محاسبه ی پایایی از روش پایایی باز آزمون و جهت بررسی روایی از ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) استفاده شده است. بنابراین، با استفاده از تحلیل مضمون، ۳۸ مضمون پایه و ۱۸ مضمون سازمان دهنده و ۸ مضمون فراگیر بررسی شده است. مضامین اصلی در قالب مفاهیمی مانند تناسب مسئولیت و توانایی، آزمایش افراد، نظارت و مراقبت، مسئولیت خواهی، حسابرسی و حساب خواهی، عدم سلب مسئولیت از واگذارنده اختیار و پاسخگویی بررسی شده اند.نتیجه: نتایج پژوهش نشان می دهد مدیریت جامعه اسلامی زمانی اثربخش خواهد بود که مدیران و کارگزاران علاوه بر انجام تفویض اختیار و رعایت نفی تمرکز در مدیریت جامعه اسلامی، همواره بر عملکرد کارکنان نظارت توام با محاسبه، تشویق و مواخذه داشته باشند.بحث و تفسیر: بررسی مضامین نشان می دهد، مدیران و کارگزاران جامعه باید تفویض اختیار و مدیریت عدم تمرکز داشته باشند و به کارکنان اعتماد نموده و مسئولیت ها را به آنان واگذار کرده و سپس انتظار بهتر انجام شدن امور را داشته باشند.

تفویض اختیار، نهج البلاغه، نفی تمرکز، جامعه اسلامی