محمد رضا اسکندری عطا - دانشجوی دکترای اقتصاد بخش عمومی، دانشگاه مازندران
نادر مهرگان - استاد اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا همدان

هدف پژوهش حاضر ارزیابی تاثیر سیاست تمرکززدایی مالی بر نابرابری اقتصادی استان های ایران طی دوره زمانی ۱۳۹۴-۱۳۸۰ است. اغلب پژوهش های صورت گرفته در ایران تاثیر تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی را مثبت ارزیابی کرده اند، اما این که تمرکززدایی مالی توزیع نابرابری اقتصادی استان ها را چگونه تحت تاثیر قرار می دهد، پرسشی است که این مطالعه در پی پاسخ به آن است. اندازه گیری شاخص نابرابری ضریب تغییرات وزنی- جمعیتی (PW-CV) نشان می دهد که استان های ایران طی دوره زمانی پژوهش، توزیع اقتصادی بسیار نابرابری داشته اند. نتایج حاصل از برآورد الگوهای رگرسیون خودهمبستگی و جزء خطای فضایی (SARAR) حاکی از وابستگی فضایی شدید در بین استان ها است. به گونه ای که شاخص نابرابری هر استان با ضریب تقریبی ۳۷% تحت تاثیر نابرابری اقتصادی استان های مجاور قرار دارد. ضرایب متغیرهای تمرکززدایی هزینه ای، عمرانی و درآمدی بر نابرابری منطقه ای مثبت و معنی دار برآورد شده است و می توان گفت تمرکززدایی مالی موجب افزایش نابرابری منطقه ای می شود. همچنین شاخص اندازه دولت بیان گر افزایش نابرابری در صورت افزایش سهم بودجه استان ها نسبت به تولید ناخالص داخلی کشور است. تاثیر سیاست تمرکززدایی مالی در استان های توسعه یافته نشان می دهد که هرچه تولید ناخالص داخلی سرانه استان ها بیشتر باشد تمرکززدایی مالی نابرابری اقتصادی را بیشتر افزایش خواهد داد.

تمرکززدایی مالی, نابرابری منطقه ای, اقتصادسنجی فضایی