مرتضی نعمتی - PhD of Economics, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
محمد کاظم نظیری - Assistant Professor, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
ابوالفضل شاه آبادی - Professor, Faculty of Economics and Social Sciences, Al-Zahra University, Tehran, Iran

از آن جا که اقتصاد ایران طی سال های گذشته کمابیش با معضل تورم رکودی روبرو بوده است، این مطالعه به بررسی نقش متغیرهای اقتصاد کلان بر وقوع تورم رکودی در اقتصاد ایران می پردازد. از این رو، اثر متغیرهای کسری بودجه دولت، قیمت نفت، درآمدهای نفتی، حجم پول، نرخ سود بانکی، بهره وری نیروی کار، نرخ دستمزد، نرخ ارز، تحریم و آزادسازی قیمت حامل های انرژی بر تورم رکودی ایران طی دوره ۱۳۹۴-۱۳۵۳ مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نتایج حاکی از اثر مثبت و معنی دار متغیرهای حجم پول، نرخ ارز، نرخ دستمزد و تحریم و اثر منفی و معنی دار قیمت نفت، درآمدهای نفتی، نرخ سود بانکی و بهره وری نیروی کار بر تورم رکودی است. بر اساس نتایج تخمین، ضرایب همه متغیرها به جز کسری بودجه دولت و آزادسازی قیمت حامل های انرژی، از نظر آماری معنی دار بودند. لذا از آن جا که هر دو معضل تورم و رکود فی نفسه نامطلوب هستند، مهار یکی درست به معنی بدتر کردن و دامن زدن به دیگری خواهد بود که می تواند هزینه های اجتماعی و سیاسی بیشتری را تحمیل کند. از این رو، بهتر است به دلیل اثر منفی بهره وری نیروی کار و در نتیجه، نقش مهم سیاست های سمت عرضه در بهبود فضای کسب و کار و رفع تورم رکودی، به این سیاست ها توجه جدی تری صورت گیرد. همچنین با توجه به نقش اثرگذار تحریم ها و در نتیجه نقش تعامل خارجی و آثار روانی آن بر تورم رکودی و به منظور برون رفت از آن، باید از تمامی ظرفیت های دیپلماسی کشور در جهت کاهش فشارهای تحریم استفاده شود.

Stagflation, Exchange rate, Oil, Labor productivity, Budget deficit, Money quantity, Sanction