علیرضا رادخواه - Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
سهیل ایگدری - Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
اسماعیل صادقی نژاد ماسوله - Inland Waters Aquaculture Research Center, Iranian Fisheries Science Research Institute (IFSRI), Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Bandar Anzali, Iran
علی معزی - Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

بتانوداویروس یا نکروز عصبی ویروسی (NNV)، یک عفونت بسیار خطرناک و حاد در گونه های مختلف ماهی به ویژه ماهیان با ارزش اقتصادی می باشد. عامل ایجاد کننده این بیماری از خانواده Nodaviridae است. بر طبق مطالعات انجام شده، تاکنون ابتلاء بیش از ۴۰ گونه ماهی به بیماری نکروز عصبی ویروسی گزارش شده است که از این تعداد، گونه ها دریایی بیشترین میزان ابتلاء را به خود اختصاص دادند. بر طبق نظر آبزی پروران و کارشناسان شیلاتی، بیماری ناشی از عفونت بتانوداویروس بیشتر لاروها یا بچه ماهیان جوان را تحت تاثیر قرار می دهد، اما شیوع این بیماری در افراد بالغ نیز ثبت شده است. از علائم ابتلاء به ویروس نکروز عصبی می توان به کم اشتهایی، اگزوفتالمی، تورم کیسه شنا، شنای مارپیچی و خون ریزی زیرجلدی اشاره کرد. با این حال، بسیاری از محققین بیان داشتند که سیستم عصبی مرکزی هدف اصلی بتانوداویروس است و علائم اصلی این عفونت ویروسی اغلب در واکوئلاسیون مغز، چشم و نخاع مشاهده می شود. نکروز عصبی ویروسی اغلب از طریق انتقال افقی گسترش می یابد، اما انتقال عمودی آن نیز امکان پذیر است. تاکنون به منظور کنترل بیماری نکروز عصبی ویروسی (NNV)، زیست شناسان و دامپزشکان تلاش بسیاری را در سراسر جهان انجام داده اند. مجموع این تحقیقات نشان داده است که انجام اقدامات بهداشتی و مدیریتی به همراه واکسیناسیون ماهیان، شیوه مفیدی برای کنترل بیماری نکروز عصبی ویروسی است. با توجه به یافته های این مطالعه، استفاده واکسن های جدید با پتانسیل های ویژه همراه با افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن ماهیان با استفاده از ترکیبات زیست فعال از جمله گیاهان دارویی، راه های قابل قبولی برای کنترل بیماری بتانوداویروس در صنعت آبزی پروری ایران است.

Betanodavirus, Fish larvae, Marine fish, Aquaculture, Control measures, بتانوداویروس, لارو ماهیان, ماهیان دریایی, آبزی پروری, اقدامات کنترلی