مژگان احمدی - Imam Khomeini International University
هادی رمضانی اعتدالی - Imam Khomeini International University
عباس کاویانی - Imam Khomeini International University
علیرضا توکلی - Agricultural Research, Education and Extension Organization

مطالعه اثرهای خشکسالی در نواحی کوهستانی به دلیل پراکنش نامناسب ایستگاه، نبود داده های طولانی مدت و نواحی فاقد آمار، با مشکلاتی مواجه است. از این رو، هدف اصلی این پژوهش، بررسی شاخص های خشکسالی استان کردستان با استفاده از داده های ماهواره ای TRMM و پایگاه ECMWF و همچنین ارزیابی دقت آنها در مقابل داده های ایستگاه های زمینی استان کردستان است. برای رسیدن به این منظور، ابتدا داده های بارش ECMWF برای بازه ۲۰۲۰-۲۰۰۰ و بارش TRMM برای بازه ۲۰۱۹-۲۰۰۰ دریافت و با استفاده از آماره های RMSE، MBE و ضریب همبستگی ارزیابی شد. نتایج ارزیابی ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین داده های بارش ماهواره TRMM و پایگاه ECMWF با ایستگاه های زمینی رابطه معناداری در سطح ۵% وجود دارد و مقدار این ضریب بین ۹۵/۰-۸۵/۰ بود. مقدار آمارهRMSE  بین ۳۲/۱۹-۱۱/۲۲ به دست آمد. با توجه به نتایج می توان اذعان کرد که بارش ماهواره TRMM و پایگاه ECMWF در مقیاس زمانی ماهانه از دقت مناسبی در سطح استان کردستان برخوردار است به همین جهت از این دو منبع برای برررسی وضعیت شاخص های خشکسالی استفاده شد. شاخص های خشکسالی SPI، SPEI و ZSI در دوره های مختلف ماهانه (۴۸-۱)، PNI در دوره های مختلف ماهانه، فصلی و سالانه در استان کردستان (ایستگاه های سقز، قروه، بیجار، سنندج) محاسبه شد. نتایج ارزیابی ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین شاخص PNI، ZSI،SPI و SPEI داده های پایگاه ECMWF با ایستگاه های زمینی رابطه معناداری در سطح ۵% وجود دارد. نتایج ارزیابی شاخص SPI نشان داد کمترین مقدار آماره RMSE برای ماهواره TRMM در ایستگاه سقز و دوره سه ماهه برابر ۰/۴۵ و برای پایگاه ECMWF در ایستگاه سنندج و دوره ۲۴ ماهه برابر ۰/۳۵ بود.

Drought indices, TRMM, ECMWF, Kurdistan province., شاخص های خشکسالی, TRMM, ECMWF, استان کردستان