سعید پاکدلان - دکتری حسابداری دانشگاه مازندران و استادیار گروه حسابداری موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی شاندیز مشهد - مشهد - ایران
غلامحسین حیدری فیل آبادی - کارشناسی ارشد رشته حسابداری مدیریت موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی شاندیز مشهد - مشهد - ایران (نویسنده مسئول) ghhfk۸@gmail.com

هدف: معاملات با اشخاص وابسته به دلیل پنهان بودن و سادگی دستکاری، به یک راه معمول برای گزارشگری متقلبانه تبدیل شده و روش های سنتی و معمولی تجزیه و تحلیل کمی در کشف روابط پیچیده معاملات مزبور ناکام مانده اند. از این رو، تشخیص گزارشگری متقلبانه، توجه پژوهشگران و قانون گذاران را به خود جلب نموده است. روش: این پژوهش به دنبال بررسی و آزمون رابطه بین معاملات با اشخاص وابسته و گزارشگری متقلبانه با تبین نقش تعدیل-گری حاکمیت شرکت در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. جامعه آماری این پژوهش شامل ۱۴۶ شرکت پذیرفته شده در بورس تهران طی بازه زمانی ۹ ساله از ۱۳۹۱ الی ۱۳۹۹ می باشد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از روش رگرسیون خطی چندگانه استفاده شده است. نتیجه: نتایج پژوهش نشان می دهد که بین معاملات با اشخاص وابسته و گزارشگری متقلبانه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. در حقیقت، در شرکت هایی که معاملات با اشخاص وابسته و گزارشگری متقلبانه دارند، سطح گزارشگری متقلبانه بیشتر است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که بین حاکمیت شرکتی و گزارشگری متقلبانه رابطه ی منفی و معناداری وجود دارد. به عبارتی، در شرکت هایی که حاکمیت شرکتی رعایت می شود، سطح گزارشگری متقلبانه کمتر است. بحث و تفسیر: بررسی اثر شاخص های حاکمیت شرکتی بر گزارشگری متقلبانه با استفاده از معاملات غیر معمول با اشخاص وابسته نشان می دهد، استقلال هیات مدیر و سهامداران نهادی، بر رابطه ی بین معاملات با اشخاص وابسته و گزارشکری متقلبانه اثر معنا داری ندارد. ولی نوع حسابرس، بر رابطه ی بین معاملات با اشخاص وابسته و گزارشکری متقلبانه اثر مستقیم و معنا داری دارد. بنابراین، حسابرسان داخلی و خارجی، نهادهای نظارتی، هیئت مدیره و سایر متخصصان باید این نوع تقلب ها را شناسایی و بر اهمیت رویکردهای پیشگیری برای کاهش احتمال ارتکاب تقلب شرکتی تاکید نمایند. همچنین تنظیم کنندگان باید توجه بیشتری به معاملات با اشخاص وابسته مبتنی بر وام و تعداد کل معاملات اشخاص وابسته داشته باشند.

معاملات با اشخاص وابسته، گزارشگری متقلبانه، حاکمیت شرکتی