سعید جهانبخش اصل - tabriz of university
علی محمد خورشیددوست - tabriz of university
فاطمه عباسی قصریک - tabriz of university
زهرا عباسی قصریک - tabriz of university

ارزیابی و پیش­ بینی تغییرات اقلیمی در آینده به دلیل اثرات سوء آن بر منابع آبی و محیط طبیعی و همچنین دارا بودن اثرات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. در این میان، بارش نیز از عناصر مهم اقلیمی محسوب می­ شود که در شرایط مازاد، خسارات فراوانی را به بار می­ آورد. استان آذربایجان­ غربی نیز از این خسارات مستثنی نیست. هدف پژوهش حاضر مدل­سازی و پیش ­­بینی بارش ۳۰ ساله در استان آذربایجان ­غربی است. دوره آماری مورد مطالعه ۳۲ سال (۲۰۱۹-۱۹۸۷) می ­باشد. ایستگاه ­های منتخب در سطح استان شامل ایستگاه ­های ارومیه، پیرانشهر، تکاب، خوی، سردشت، مهاباد و ماکو می­ باشند. از مدل­ های سری ­زمانی میانگین لغزان، ساریما (آریمای فصلی)، هلت وینترز برای تجزیه و تحلیل و پیش ­بینی استفاده شد و همچنین برای تعیین روند داده ­ها از رگرسیون خطی و آزمون من-کندال بهره گرفته شد. نتایج نشان ­دهنده روند افزایشی بارش در ایستگاه ­های ارومیه، پیرانشهر، خوی، سردشت و ماکو و روند کاهشی در دو ایستگاه تکاب و مهاباد می­ باشند. با توجه به نتایج حاصل از مقایسه مدل­ های مورد استفاده، مدل هلت وینترز با دارای بودن حداقل خطا در میانگین مطلق انحرافات، میانگین مجذور انحرافات و درصد میانگین مطلق خطاها بهترین مدل پیش ­بینی بارش برای استان آذربایجان­ غربی معرفی شد.

Precipitation, Time Series Models, Man-Kendall, Health Winters model, West Azerbaijan Province, پیش بینی بارش, مدل های سری زمانی, من کندال, مدل هلت وینترز, استان آذربایجان غربی