حامد یوسفیان - مجتمع صنعتی صدر شیمیSSIC
اسماعیل آماده
اصغر اقبال پور

متانول سومین ماده شیمیایی پر مصرف در دنیاست که کاربرد زیادی در صنایع پایین دستی پتروشیمی از جمله رنگ، داروسازی، سموم کشاورزی، سوخت پاک و غیره دارد. در حال حاضر به طور متوسط سالانه بیش از 5 میلیون تن متانول در صنعت پتروشیمی ایران تولید و به بازارهای جهانی به ویژه شرق آسیا و اروپای غربی صادر می‌شود. ایران پس از کشورهای چین، عربستان سعودی و ترینیداد و توباگو چهارمین قطب تولید متانول در جهان است. کل ظرفیت تولید متانول در جهان بیش از 50 میلیون تن در سال برآورد می‌شود که ایران با بهره‌برداری از مجتمع‌های پتروشیمی زاگرس، خارک، شیراز و فن‌آوران بین 5 تا 7 درصد بازار جهانی این محصول استراتژیک پتروشیمی را در اختیار دارد. با این وجود ایران با در اختیار داشتن بیش از 33 تریلیون مترمکعب ذخایر گاز طبیعی جهان و با توجه به راه‌اندازی فازهای جدید پارس جنوبی مشکلی در تأمین خوراک واحدهای جدید تولید متانول ندارد. در مجموع، برآوردها نشان می‌دهد با توجه به کمبود خوراک گاز طبیعی در عربستان سعودی و ترنیداد و توباگو، ایران در آینده با برخورداری از مزیت ذخایر گاز و ساخت و بهره‌برداری از مجتمع‌های جدید پتروشیمی تولید متانول، می‌تواند به عنوان دومین تولید کننده این محصول پتروشیمیایی در بازار جهانی عرض اندام کند.از آنجا که فرایند تولید متانول، یک فرایند کاتالیستی است و در شرایط موجود، کاتالیست‌های مورد نیاز صنعت پتروشیمی در زمره کاتالیست‌های تحریمی قرار دارند، نباید اجازه داد که مزیت‌های تولید این محصول استراتژیک به چالش و تهدید تبدیل شود که بهترین راه مقابله با این تهدید، بومی‌سازی دانش فنی تولید این کاتالیست‌ها می‌باشد.

متانول، کاتالیست سنتز متانول، صنایع پایین دستی پتروشیمی، استراتژیک، ذخایر گازی، چالش‌ها و فرصت‌ها