محمدرضا پاک منش
محمد چیانی

در پروژه فاز مطالعات اولیه و مقدماتی طرح تحقیقاتی «امکان سنجی تولید فولاد AL-Killed» تلاش گردیده است که تولید این نوع فولادها از نظر علمی به خوبی مورد ارزیابی قرار گرفته و همچنین مسائل تکنیکی و عملی مربوط به روش تولید نیز به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین درگزارش این فاز، مطالب به صورت کلی در چهار فصل ارائه شده است که در فصل اول با عنوان «اکسیژن زدائی» انواع ترکیبات مورد استفاده برای اکسیژن زدایی صنعتی معرفی شده است. استفاده از آلومینیوم به دلیل قدرت بالای اکسیژن زدایی، امروزه یکی از روش های اصلی اکسیژن زدایی برای تولید فولادهای کیفی می باشد. بنابراین در این فصل ضمن بررسی ترمودینامیک و سنیتیک اکسیژن زدایی با آلومینیوم، به شرایط صنعتی اسفتاده از آلومینیوم روش ها و شکل های عمومی افزون آن به مذاب تاثیر آن بر بازگشت فسفر از سرباره به مذاب اشاره شده است، همچنین علاوه بر معرفی منابع جذب اکسیزن و در نتیجه اکسیداسیون مجدد پس از عملیات اکسیژن زدایی، راههای کنترل آن ارائه شئه است. در فصل دوم تلاش شده است که مبانی ترمودینامیک و سنیتیک جوانه زنی و رشد آخال در فولادهای آرام شده با آلومینیوم بررسی گردد. در ادامه علاوه بر معرفی روش های دسته بندی آخال ها، انواع سروفولوژی آخال AL2O3 مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به اینکه میزان و شکل آخال AL2O3 علاوه بر تاثیر بر خواص فولاد، باعث بروز مشکل گرفتگی می گردد، روش های تغییر سوروفولوژی آخال، به ویژه عملیات با کلسیم مورد بحث قرار گرفته و ضمن بررسی اثر اصلاح کنندگی این روش، استفاده از دمش گاز خنثی و سرباره های مصنوعی در مراحل مختلف برای کاهش میزان آخال و تولید محصول با کیفیت بالا بررسی شده است. گرفتگی نازل، خصوصا در نازل تاندیش، یکی از مشکلات اصلی ریخته گری فولادهای آرام شده با آلومینیوم می باشد که این موضوع در فصل سوم مورد مطالعه قرار گرفته است. در این فصل به انواع مکانیزم های گرفتگی، دلایل اصلی پیدایش گرفتگی و همچنین روش های مختلف جلوگیری از آن اشاره شده است. علاوه بر تغییر سورفولوژی آخال آلومینیوم و همچنین استفاده از روش های کاهش میزان آن، می توان با بهبود جنس نسوز نازل و حفاظت مذاب و ریخته گری با نازل های زیر سطحی مشکل گرفتگی را کاهش داد و یا آن را برطرف کرد. در فصل چهارم، با توجه به مشخصات و ظرفیت های کارگاه ریخته گری شرکت ذوب آهن اصفهان، امکان سنجی طرح با عنوان آنالیز شرایط موجود و امکان سنجی مورد بررسی قرار گرفته است.