محدثه پناهی - دانش پژوه کارشناسی جامعه المصطفی العالمیه واحد آشتیان
فاطمه صابری - مدرس جامعه المصطفی واحد آشتیان

ابعاد مختلف واقعه غدیر طی قرن های متمادی، مورد بررسی و واکاوی اندیشمندان مسلمان وغیرمسلمان قرار گرفته است. بزرگان شیعه، بر قطعیت وقوع و دلالت آن بر امامت و خلافت بلافصل علی علیه السلام تاکید نموده و نویسندگان اهل سنت مواضع متفاوتی دارند. بزرگانی از ایشان در معتبرترین کتاب های خود به وقوع آن اعتراف دارند؛ لکن برخی مانند آلوسی بر سند و دلالت حدیث غدیر ایراد وارد نموده اند. موضوع این نوشار، بررسی و پاسخ به اشکالات آلوسی در تفسیر روح المعانی بر حدیث غدیر است. علیرغم وظیفه محققان در پاسخگویی به این ایرادات، منبعی که در آن به جمع آوری و بررسی اشکالات آلوسی بر حدیث غدیر در روح المعانی پرداخته باشد، یافت نشد. از این رو این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به بررسی این موضوع مهم پرداخته است. نتیجه آن که آلوسی نقل نشدن حدیث غدیر در صحیحین را دلیل عدم اعتبار سندی حدیث دانسته و نیز در دلالت حدیث باچند بیان اشکال می کند.او معتقد است لفظ مولا به معنای اولی نیست واگرهم باشد منظور از آن اولی به تصرف نیست .به فرض قبول اولی به تصرف بودن، مربوط به زمان خلافت امام علی علیه السلام است. هرکدام از این اشکالات ازنظر علمای شیعه و حتی برخی علمای اهل سنت پاسخ هایی مستدل وقانع کننده دارند.

آلوسی, روح المعانی, حدیث غدیر, ولایت امیرالمومنین