کاوس روحی برندق - دانشیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
هادی غلامرضائی - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی،دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

قرآن کریم به باور مسلمانان از عصر نبوی تا زمان کنونی در هر نسلی توسط افرادی فراوانی نقل شده و همین، بهترین دلیل تحریف ناپذیری آن است؛ اما در نقطه مقابل برخی از خاورشناسان و حتی مسلمانان مدعی تحریف، با استناد به پاره ای از روایات مدعی شده اند که برخلاف این تصور عمومی، تنها افراد انگشت شماری از صحابه، حافظ قرآن بوده اند و با این تعداد اندک، وثاقت تاریخی این کتاب قابل اثبات نیست. جستار حاضر در راستای بررسی این مدعا نخست اندک بودن شمار حافظان قرآن در عصر نزول را امکان سنجی و در ادامه، واژگان دال بر عمل حفظ (از بر کردن) قرآن در عصر نزول را شناسایی کرده است. در پایان، روایات مورد استناد منکرین بررسی و مشخص شد واژگانی همچون «جمع»، «اخذ» و «حمل» که در این روایات به کار رفته اند، در زمان نزول به معنای «حفظ قرآن» نبوده اند؛ بنابراین هیچ دلیلی مبنی بر اندک شماربودن حافظان قرآن در عصر نبوی وجود ندارد؛ چنانکه حتی اگر آن روایات در رابطه با حفظ قرآن بودند نیز باز مشکلی از این جهت، متوجه اعتبار قرآن نمی شد.

"تحریف ناپذیری قرآن", "اصالت تاریخی قرآن", "حفظ قرآن", "صحابه حافظ قرآن", "جمع قرآن", "تواتر قرآن"