فروغ فراهانی فر - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت تکنولوژی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران
عباس خمسه - دانشیار گروه مدیریت صنعتی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران (نویسنده مسئول) abbas.khamseh@kiau.ac.ir

سرریز فناوری­های دفاعی در کسب وکارهای تجاری، نقش موثری در توسعه فناوری، تولید، اشتغال و رشد اقتصادی کشور دارد. هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگویی جهت ارزیابی و پیش­بینی سرریز فناوری های دفاعی به کسب وکارهای تجاری با روش استنتاج فازی عصبی-تطبیقی (ANFIS) است. جامعه آماری پژوهش، شامل خبرگان حوزه های دفاعی و کسب وکارهای تجاری است. پژوهش از حیث روش، کاربردی و با توجه به استفاده از استنتاج فازی برای الگو سازی، از نوع الگو سازی ریاضی است. اختلاف بین مقادیر خروجی ANFIS و داده­های ورودی به میزان قابل قبول ۷-۱۰×۶۲۵۲/۶ (متوسط خطای محاسبه شده در مرحله آموزش الگوی)، بیانگر انطباق تقریبی داده­های واقعی با داده­های پیش­بینی شده است و دلالت بر عدم پدیده فرا-انطباق در ANFIS طراحی شده، دارد. به بیان دیگر الگوی به دست آمده از قدرت بالایی برای پیش­بینی برخوردار بوده و تاثیر مثبتی بر توانایی الگو سازی برای تعمیم را شاهد هستیم. بعد سیاست ها و قوانین با معیار وزنی ۸۲/۲۸ درصد بیشترین تاثیر را در الگوی پژوهش دارد و ضروری است که سیاست ها و قوانین لازم جهت استفاده بهینه از توانمندی های فناورانه بخش دفاعی در بخش تجاری موردتوجه قرار گیرد. همچنین عوامل ارتباطی، توانمندی فناورانه، عوامل محیطی، عوامل اجتماعی-فرهنگی، عوامل اقتصادی-مالی و ویژگی های فناوری به‎ترتیب بر الگو تاثیرگذار هستند.

سرریز فناوری, فناوری دفاعی, استنتاج فازی عصبی-تطبیقی, ANFIS