فاطمه میرزامحمدلو - دانش آموخته کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشگاه زنجان
قربان مهتابی - مهندسی آب دانشگاه زنجان
مجید محمدی ایالویی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه تبریز
زهرا عبداللهی - استادیار علوم و مهندسی آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان

در این تحقیق حقابه زیست محیطی رودخانه سجاس رود (ایستگاه هیدرومتری ینگی کند) استان زنجان با استفاده از دو روش کیفیت آب (موسوم به رابطه Q) و روش تصمیم گیری درختی (مدل M۵) محاسبه و با ۴ روش هیدرولوژیکی (اسماختن، مدل ذخیره رومیزی، انتقال منحنی تداوم جریان (FDC shifting) و شاخص های منفرد جریان های کم آبی (۷Q۱۰ و ۷Q۲) مقایسه گردید. ارزیابی روش های هیدرولوژیکی نشان داد که روش FDC shifting نسبت به سایر روش ها از دقت مناسب تری در تعیین دبی زیست محیطی رودخانه سجاس رود برخوردار است. براساس روش مذکور دبی زیست محیطی با کلاس C در ایستگاه مورد مطالعه برابر ۰/۹۹ مترمکعب بر ثانیه معادل با ۲۹/۴% متوسط جریان سالیانه (MAR) است. بیش ترین مقدار متوسط دبی زیست محیطی با روش کیفیت آب حاصل شد (۱/۴۸ m۳/s، معادل با ۴۳/۹% متوسط جریان سالیانه) و کم ترین دبی زیست محیطی برآورد شده مربوط به روش شاخص های منفرد جریان های کم آبی است (۰/۲۶ m۳/s، معادل با ۷/۷% متوسط جریان سالیانه)، در حالی که دبی زیست محیطی براساس روش تصمیم-گیری درختی برابر ۱/۱۰ مترمکعب بر ثانیه معادل با ۳۲/۸% متوسط جریان سالیانه (MAR) برآورد گردید. مطابق نتایج، مدل درختی M۵ با ارائه روابط منحنی تداوم جریان علاوه بر ارائه مقادیر مناسب دبی زیست محیطی، قادر به تخمین مقادیر دبی های مشخصه رودخانه است.

حقابه زیست محیطی, کیفیت آب, تصمیم گیری درختی, FDC Shifting, سجاس رود