سمیه دارانی - کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی دانشگاه پیام نور مرکز گلپایگان
حمیده حسن خانی - کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی دانشگاه پیام نور مرکز گلپایگان

اختلالات یادگیری بر زندگی افراد تاثیرات گسترده ای دارند. برای مادران دانش آموزان با اختلال یادگیری، مواجهه با چالش ها و مسائل مختلف روزمره شان، از جمله مدیریت زمان و ارتباط با فرزندان، می تواند دشواری هایی را ایجاد کند. از این رو، پژوهش حاضر با تدوین مدل نظم جویی شناختی-هیجانی در مادران دارای دانش آموزان با اختلال یادگیری، با تمرکز بر نقش کارکردهای اجرایی، خودمدیریتی و خودادراکی به عنوان عوامل موثر و با نقش واسطه ای تاب آوری، انجام شده است. روش پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی بود که بر روی ۱۵۴ مادر دارای دانش آموزان با نشانه های اختلال یادگیری ویژه شهر اصفهان انجام شد که در سال ۱۴۰۲ به مراکز درمان اختلالات یادگیری مراجعه نموده بودند.نمونه ها به روش خوشه ای تک مرحله ای از جامعه انتخاب شدند . برای جمع آوری اطلاعات از فرم اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه های نظم جویی شناختی-هیجان گارنفسکی و همکاران (۲۰۰۱)، ادارک خویشتن پورحسین (۱۳۸۶)، تاب آوری کانر و دیویدسون (۲۰۰۳) و مهارت های خودمدیریتی هاوثون و نک (۲۰۰۰) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهایSPSS-۲۱ وSMART PLS-۳ استفاده شد. نتایج نشان داد بین کارکردهای اجرایی با تاب آوری و نیز بین خود مدیریتی و خود ادراکی با نظم جویی شناختی-هیجانی رابطه علی معنادار به دست نیامد (۰۵/۰p>). اما بین خود مدیریتی و خود ادراکی با تاب آوری رابطه مستقیم معنادار وجود داشت. همچنین کارکردهای اجرایی و تاب آوری توانستند رابطه مستقیم معناداری با نظم جویی شناختی-هیجان داشته باشند (۰۱/۰p<). نتایج آزمون سوبل نیز نشان داد که تاب آوری نتوانست نقش میانجی بین کارکردهای اجرایی، خود مدیریتی و خود ادراکی با نظم جویی شناختی-هیجان را ایفا کند. می توان نتیجه گرفت که در مادران دارای دانش آموزان با نشانه های اختلال یادگیری ویژه، کارکردهای اجرایی، خودمدیریتی و خودادراکی ممکن است نقش مستقیم و معناداری در تعیین نظم جویی شناختی-هیجانی نداشته باشند؛ اما، کارکردهای اجرایی مغز و تاب آوری نقش موثر در تعیین نظم جویی شناختی-هیجانی دارند. همچنین مهارت های خود مدیریتی و ادراک شایستگی نقش برجسته ای در تاب آوری این گروه از مادران دارند.

کارکردهای اجرایی، خودمدیریتی، خود ادراکی، تاب آوری، نظم جویی شناختی-هیجانی، اختلال یادگیری ویژه